W niektórych sytuacjach zasiłek chorobowy przysługuje po upływie okresu wyczekiwania, który uzależniony jest od długości podlegania ubezpieczeniu chorobowemu. Gdy to ubezpieczenie jest obowiązkowe, okres wyczekiwania to tylko 30 dni, przy dobrowolnym trzy razy więcej (90 dni).

Podstawę zasiłku chorobowego oblicza się co do zasady z 12 miesięcy poprzedzających niezdolność do pracy. Nie ustala się jej na nowo przy kolejnej absencji, jeśli przerwa od ustania poprzedniej trwała krócej niż trzy miesiące kalendarzowe.

Ciągłość podstawy zasiłku bierze się pod uwagę do kalkulacji wypłaconego zasiłku do momentu zakończenia umowy o pracę.

Co do zasady włącza się do niej wszystkie składniki, od których jest naliczana i odprowadzana składka na ubezpieczenie chorobowe. Są jednak pewne wyjątki od tej reguły. Mianowicie jeżeli pracownik zachowuje prawo do jakiegoś składnika wynagrodzenia w okresie absencji chorobowej, wówczas nie należy ich włączać do podstawy. W sytuacji, w której nie zostały uregulowane jasne przepisy dotyczące zachowania prawa do składnika wynagrodzenia za okres pobierania zasiłku uznaje się, że powinien on zostać wliczony do podstawy zasiłku chorobowego z uwagi na fakt, że nie jest wypłacany za okres pobierania świadczenia.

W odniesieniu do wypłaty zasiłku pracowników możemy wyodrębnić dwie sytuacje, w których ZUS staje się płatnikiem:

• po ustaniu zatrudnienia,

• w trakcie zatrudnienia w firmie, w której – według stanu na 30 listopada poprzedniego roku kalendarzowego lub w pierwszym dniu zgłoszenia pracowników – nie zgłaszała do ubezpieczenia chorobowego przynajmniej 20 ubezpieczonych.

Obydwie sytuacje rodzą obowiązki płatnika składek polegające na konieczności wypełnienia oraz przesłania do ZUS druku Z-3, na podstawie którego wylicza on i wypłaca należny zasiłek chorobowy. Sposób wypełnienia tego druku – tj. adresat i lista składników stanowiących podstawę zasiłku – różni się jednak w zależności od tego, czy dotyczy aktualnie zatrudnionej osoby, czy też byłego pracownika. Jeżeli druk Z-3 dotyczy zatrudnionego pracownika, formularz należy wysłać do jednostki ZUS zgodnie z siedzibą pracodawcy. Gdy chodzi o byłego etatowca, druk też należy przesłać do jednostki ZUS właściwej według jego adresu zamieszkania.

Zgodnie z opisanymi wytycznymi istnieją składniki, których nie wolno włączać do podstawy zasiłku chorobowego. Dotyczy to jednak wyłącznie osób pozostających w zatrudnieniu. Jeśli zasiłek należy się pracownikowi za okres absencji po ustaniu zatrudnienia, wypełniając druk Z-3, należy wykazać w nim wszystkie oskładkowane składniki.

Nie oznacza to, że ZUS zawsze po ustaniu zatrudnienia naliczy zasiłek od podstawy z wszystkich składników wypłaconych w okresie zatrudnienia. Podstawa zasiłku chorobowego po ustaniu zatrudnienia nie może bowiem przekraczać równowartości 100 proc. przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia ogłaszanego do celów emerytalnych. Od 1 marca 2016 r. ten limit wynosi 4066,95 zł.

Więcej w Rzeczpospolitej z 19 kwietnia 2016 r.