Od kontroli do sądu
Przedstawiamy kolejny odcinek cyklu, w którym pokazujemy czytelnikom, jak się bronić przed fiskusem – od wszczęcia kontroli do rozstrzygnięcia w sądzie. Prezentujemy w nim prawa i obowiązki przedsiębiorcy, przebieg postępowania podatkowego, sposoby kwestionowania decyzji urzędu. Dzisiaj o tym, jakie są limity kontroli i jakie skutki powoduje ich przekroczenie.
Sprawdzenie rozliczeń podatkowych w małej firmie powinno zakończyć się po czterech tygodniach, a w dużej po ośmiu. Tak wynika z przepisów, jeśli jednak kontrolerzy przekroczą te limity, nic wielkiego się nie stanie.
Takie wnioski można wyciągnąć z wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego z 29 sierpnia 2006 r. (I FSK1045/05). Sąd stwierdził wyraźnie – limity czasowe mają dyscyplinować urzędy, ale ich przekroczenie nie powoduje, że nie można dalej prowadzić kontroli.
0 jakie limity chodzi Przede wszystkim o ograniczenia wynikające z ustawy o swobodzie działalności gospodarczej (dalej usdg).
Zgodnie z art. 83 ust. 1 usdg czas wszystkich kontroli urzędu u przedsiębiorcy w jednym roku kalendarzowym nie może przekraczać:
A tygodni – u mikro przedsiębiorców oraz przedsiębiorców małych i średnich,
8 tygodni – u pozostałych przedsiębiorców.
Natomiast art. 82 ust. 1 usdg mówi, że nie można równocześnie prowadzić więcej niż jednej kontroli.
Kiedy bez ograniczeń
Przepisy przewidują jednak szereg wyjątków od tych zasad.
Zgodnie z art 82 ust. 1 oraz art 83 ust. 2 usdg ograniczeń czasu i ilości kontroli nie stosuje się, gdy:
ratyfikowane umowy międzynarodowe stanowią inaczej;
przeprowadzenie kontroli jest niezbędne dla prowadzonego przeciwko przedsiębiorcy śledztwa lub dochodzenia;
odrębne przepisy przewidują możliwość przeprowadzenia kontroli w toku postępowania prowadzonego przez organ (to dotyczy działań urzędów kontroli skarbowej);
przeprowadzenie kontroli jest uzasadnione zagrożeniem życia, zdrowia lub środowiska naturalnego;
kontrola dotyczy zasadności zwrotu VAT;
przeprowadzenie kontroli jest realizacją obowiązków wynikających z przepisów prawa wspólnotowego o ochronie konkurencji lub przepisów prawa wspólnotowego w zakresie ochrony interesów finansowych Wspólnoty Europejskiej;
kontrola dotyczy zasadności zwrotu VAT na podstawie przepisów o zwrocie osobom fizycznym niektórych wydatków związanych z budownictwem mieszkaniowym.
Limitów nie stosuje się również wobec przedsiębiorców, których działalność jest objęta szczególnym nadzorem podatkowym,
nadzorem nad rynkiem kapitałowym, nadzorem bankowym, nadzorem nad instytucjami pieniądza elektronicznego, nadzorem ubezpieczeniowym, emerytalnym, weterynaryjnym oraz sanitarnym (art. 84 usdg).
Poza tym ograniczeń czasowych nie stosuje się, gdy kontrola dotyczy podatników, którzy otrzymali decyzję o uznaniu prawidłowości wyboru i stosowania metody ustalania ceny transakcyjnej między podmiotami powiązanymi (w zakresie związanym z wykonaniem tej decyzji).
Liczymy w tygodniach
Limit kontroli jest liczony w tygodniach, a nie w dniach roboczych (nie można więc pomijać dni wolnych od pracy). Potwierdziło to Ministerstwo Gospodarki w wyjaśnieniach z 7 grudnia 2005 r. (odpowiedź na pytanie Rz"), w których czytamy kontrola rozpoczęta u małego przedsiębiorcy 1 grudnia i trwająca nieprzerwanie cztery tygodnie, powinna zakończyć się 28 grudnia, niezależnie od systemu pracy kontrolowanego przedsiębiorcy oraz z uwzględnieniem wskazanej zasady, że kontrola odbywa się tylko w dni wykonywania działalności przez przedsiębiorcę". Więcej na temat wyliczania limitu kontroli pisaliśmy w DF z 5 grudnia 2006 r. (a o zasadach prowadzenia kontroli wynikających z usdg w DF z 31 października ub.r.).
0 przedłużeniu kontroli trzeba uprzedzić przedsiębiorcą, podając przyczyny zwłoki i nowy termin
Ograniczenia czasu kontroli nie dotyczą tylko wizyty w siedzibie podatnika. Kontrolujący nie mogą po czterech tygodniach przenieść się do urzędu i dalej sprawdzać firmę. Nie pozwala na to art. 28sa § 1 ordynacji podatkowej, który mówi, że kontrolę prowadzi się w siedzibie podatnika, innym miejscu przechowywania dokumentacji łub w miejscach związanych z prowadzoną przez niego działalnością (dotyczy to również mieszkania, jeżeli jest tam wykonywana działalność).
… Więcej Rzeczpospolita