Wykonywanie pracy zastępczej podczas przestoju nie gwarantuje uzyskania wynagrodzenia, jakie pracownik otrzymałby, gdyby wykonywał pracę umówioną.
Pracodawca może polecić pracownikowi wykonywanie innej pracy w razie uzasadnionych potrzeb zakładu pracy a także na czas przestoju. Gdy natomiast dotychczasowa praca zagraża zdrowiu bądź życiu pracownika, jest on zobowiązany przenieść go do innej pracy. W zasadzie tymczasowa zmiana rodzaju pracy nie może spowodować obniżenia dotychczasowego wynagrodzenia, ale od tej zasady kodeks pracy przewiduje wyjątki.
Potrzeby pracodawcy
Pracodawca może polecić pracownikowi wykonywanie innej pracy w sytuacji uzasadnionej potrzebami zakładu pracy, pod warunkiem że odpowiada ona posiadanym przez pracownika kwalifikacjom, nie przekracza trzech miesięcy w roku kalendarzowym i nie powoduje obniżenia dotychczasowego wynagrodzenia. Aby pracodawca mógł powierzyć pracownikowi inną pracę niż określona w umowie, warunki wymienione wyżej muszą zostać spełnione jednocześnie.
W analizowanej sytuacji dotychczasowe wynagrodzenie nie może ulec zmniejszeniu, nie ma natomiast żadnych przeszkód by było wyższe. Zdaniem Sądu Najwyższego przy czasowym powierzeniu pracownikowi innej pracy niż określona w umowie o pracę (art. 42 par. 4 k.p.) obniżeniu nie może ulec wynagrodzenie pracownika obliczone na zasadach ustalenia ekwiwalentu za niewykorzystany urlop (wyrok SN z 22 listopada 1990 r., I PR 362/90, OSP 1991/2/213).
Gdy praca zagraża zdrowiu
Pracodawca ma kodeksowy obowiązek powierzenia innej pracy pracownicy w ciąży lub karmiącej dziecko piersią, jeżeli jest zatrudniona przy pracy wzbronionej kobietom w ciąży lub karmiącym dziecko piersią. Gdy lekarz wyda zaświadczenie stwierdzające przeciwwskazania zdrowotne do wykonywania przez wymienioną dotychczasowej pracy, a dostosowanie warunków pracy na dotychczasowym stanowisku pracy lub skrócenie czasu pracy jest niemożliwe lub niecelowe, pracodawca jest również zobowiązany przenieść pracownicę do innej pracy. Gdy pracodawca nie ma możliwości powierzenia pracownicy innej pracy, powinien ją zwolnić na czas niezbędny z obowiązku jej świadczenia.
Gdy w wyniku przeniesienia do innej pracy nastąpi obniżenie dotychczasowego wynagrodzenia, wówczas pracownicy przysługuje dodatek wyrównawczy w wysokości stanowiącej różnicę pomiędzy wynagrodzeniem z okresu poprzedzającego przeniesienie do innej pracy, a wynagrodzeniem osiąganym na nowym stanowisku. Również w okresie zwolnienia z obowiązku świadczenia pracy pracownica zachowuje prawo do dotychczasowego wynagrodzenia.
Kodeksowy obowiązek przeniesienia do innej pracy dotyczy również pracownika, u którego stwierdzono orzeczeniem lekarskim objawy wskazujące na powstawanie choroby zawodowej oraz pracownika, u którego niezdolność do wykonywania dotychczasowej pracy została spowodowana wypadkiem przy pracy lub chorobą zawodową, jeżeli nie ma on prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy. Jeśli przeniesienie w wymienionych sytuacjach spowoduje obniżenie wynagrodzenia, pracownikowi przysługuje dodatek wyrównawczy przez okres nieprzekracząjący sześciu miesięcy.
Niezawiniony przestój
Pracodawca nie ma obowiązku powierzenia pracownikowi innej pracy na czas przestoju – jest to jedynie jego fakultatywne uprawnienie. Jeśli jednak taką pracę powierzy, pracownik ma obowiązek ją wykonywać.
Więcej Gazeta Prawna.