Co dla męża, co dla żony…

Rzeczpospolita , autor: Autor Nieznany , oprac.: GR

wrz 12, 2007

Podział majątku małżonków budzi często znacznie większe emocje niż sama sprawa o rozwód czy separację. Podziałem objęty jest majątek wspólny, w którym udziały małżonków są co do zasady równe

Podział wspólnego majątku możliwy jest już w wyroku orzekającym rozwód lub separację albo w odrębnym postępowaniu – tzw. nieprocesowym.

Wspólność majątkowa między małżonkami powstaje automatycznie z momentem sakramentalnego tak", chyba że wcześniej narzeczeni podpisali intercyzę. Wspólny majątek (tzw. dorobkowy) tworzą przede wszystkim przedmioty nabyte w trakcie małżeństwa – zarówno przez oboje małżonków, jak i przez każde z nich z osobna. Zasada jest taka: w art. 33 kr.o. wyczerpująco wskazano.jakie dobra należą do majątku osobistego – np. te kupione przed ślubem. Dopiero jeśli nie można ich zakwalifikować do tego majątku, oznacza to, że są częścią majątku wspólnego (patrz ramka). Wspólność majątkowa zawsze ustaje automatycznie w razie rozwodu oraz separacji.

Zawsze możliwa ugoda

Nie ma żadnych terminów na wystąpienie do sądu o podział majątku dorobkowego. Jeśli podział nie nastąpił w wyroku orzekającym rozwód lub separację, stan tymczasowości może trwać latami.

Dla podziału wspólnego majątku nie jest jednak konieczne angażowanie sądu – o ile małżonkowie dojdą do porozumienia, mogą podzielić majątek sami. Nie musi to być podział po równo. Gdy jednak w skład dorobku wchodzą nieruchomości albo spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu, konieczne jest udanie się do notariusza.

Możliwe jest też zawarcie ugody przed sądem, zarówno gdy kwestia podziału rozpatrywana jest w ramach procesu o rozwód lub separację, jak i w odrębnym postępowaniu. Przedmiotem podziału może być tylko majątek wspólny, dorobkowy – nie jest nim objęty majątek osobisty każdego z małżonków, jeśli mąż czy żona albo oboje taki posiadają.

Udziały zwykle równe

Przy podziale obowiązuje zasada, że udziały męża i żony we wspólnym majątku są równe. Wartość tego, co przypadnie każdemu z byłych małżonków, powinna być taka sama, bez względu na stopień przyczynienia się do powstania tego dorobku.

Jednak zarówno mąż, jak i żona może domagać się uwzględnienia przez sąd przy ustalaniu udziałów stopnia, w którym każde z nich przyczyniło się do powstania majątku. Muszą jednak istnieć ważne powody uzasadniające konieczność ustalenia nierównych udziałów – może to być np. długoletnia separacja, podczas której każde z małżonków gospodarowało od-

dzielnie. Nie wystarczy natomiast udowodnić, że majątek został zgromadzony wyłącznie dzięki wysokim zarobkom męża albo że żona przyczyniła się w większym stopniu do powstania majątku, bo jej zarobki były znacznie wyższe niż męża.

Rozliczenie nakładów

W razie podziału majątku wspólnego oboje małżonkowie obowiązani są do zwrotu mężowi czy żonie nakładów z majątku wspólnego na majątek osobisty – np. gdy z majątku wspólnego sfinansowana została rozbudowa domu należącego tylko do żony. Dotyczy to również sytuacji, gdy ze środków składających się na majątek wspólny spłacono dług obciążający majątek odrębny – np., sprzedano wspólne mieszkanie i spłacono siostrę męża w związku z podziałem spadku, w wyniku którego mężowi przypadł dom.

Podobnie rozliczane są nakłady z majątków osobistych na majątek dorobkowy. Tak będzie np. gdy z majątku osobistego – darowizny od rodziców żony, sfinansowany został generalny remont wspólnego domu małżonków.

Przy ustalaniu wartości poszczególnych dóbr składających się na majątek wspólny (np. nieruchomości) uwzględnia się ceny z chwili orzekania o podziale (wartość aktualną, a nie tę, jaką miał np. samochód w momencie jego kupna).

Więcej Rzeczpospolita.