Podatnicy, którzy zapłacili odsetki za zwłokę, mimo ze organ podatkowy zabezpieczył spłatę podatku, zajmując majątek, mogą ubiegać się o ich zwrot.

Trybunał Konstytucyjny uznał wczoraj, że przepisy pozwalające fiskusowi na naliczanie takich odsetek były niezgodne z konstytucją.

Chodzi o art. 54 ust. 1 pkt ordynacji podatkowej w brzmieniu obowiązującym przed 1 stycznia 2003 r Przepis ten był sprzeczny z ustawą zasadniczą w zakresie, w jakim pozwalał naliczać odsetki za zwlokę od zaległości podatkowych za okres zabezpieczenia.

Chodziło o sytuację, gdy przed wydaniem decyzji określającej zobowiązanie podatkowe fiskus dokonał zajęcia środków pieniężnych, rzeczy lub praw majątkowych, a uzyskane kwoty zostały następnie zaliczone na poczet zaległości podatkowej.

Zakwestionowany przepis nie pozwalał naliczać odsetek, jeżeli w postępowaniu zabezpieczającym organ podatkowy, przed wydaniem decyzji ustalającej wysokość zobowiązania podatkowego lub przed upływem terminu płatności podatku, dokonał zajęcia majątku, a uzyskane kwoty zostały zaliczone na poczet zaległości podatkowych. Ustawodawca odstąpił od zasady naliczania odsetek w wypadku decyzji ustalających zobowiązanie podatkowe. Wyjątkiem tym nie objęto jednak decyzji określającej zobowiązanie podatkowe, np. zaległość w PIT.

Trybunał uznał, że postępując w ten sposób, ustawodawca naruszył zasadę równości podatników. Równość wobec prawa to także zasadność wybrania tego, a nie innego kryterium zróżnicowania podmiotów będących adresatami prawa.

Aby ocenić, czy zasada równości została zachowana, podstawowe znaczenie ma ustalenie cechy istotnej, przesądzającej o uznaniu porównywalnych grup podmiotów za odmienne, oraz stwierdzenie, że prawo traktuje podmioty niepodobne w sposób odmienny. Trzeba więc sprawdzić, czy kryterium pozostaje w racjonalnym związku z celem i treścią danej regulacji. Istotne jest również, czy kryterium pozostaje w związku z innymi wartościami, zasadami bądź normami konstytucyjnymi, w tym także zasadą sprawiedliwości społecznej, która wynika z art. 2 konstytucji.

Więcej Rzeczpospolita.