Zakład pracy chronionej korzysta ze zwolnienia

TEZA

I. Opłata za korzystanie z zezwolenia na sprzedaż napojów alkoholowych, wpłacona przez podmiot (zakład pracy chronionej) będący ustawowo od niej zwolniony, musi być traktowana jako od początku nienależna. Skoro dany podmiot posiada w danym okresie status zakładu pracy chronionej, z którym wiąże się wskazane zwolnienie, pobrana opłata za zezwolenie na sprzedaż alkoholu jest nienależna.

II. Organ administracji publicznej, odmawiając zwrotu ww. opłaty, nie może powoływać się na brak odpowiedniej regulacji prawnej, określającej procedurę zwrotu.

Wyrok z 11 lipca 2007 r.SYGN. AKT II GSK 91/07

STAN FAKTYCZNY

Spółka prowadząca zakład pracy chronionej zwróciła się do prezydenta miasta o zwrot opłaty dotyczącej korzystania (w danym roku) z zezwoleń na sprzedaż napojów alkoholowych, powołując się na zwolnienie od tego rodzaju opłaty wynikające z art. 31 ust. 1 pkt 2 ustawy z 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych (dalej -ustawa o rehabilitacji zawodowej). W następstwie wniosku, prezydent miasta wskazał, iż powołany przepis zawiera zwolnienie ustawowe od powyższej opłaty, w związku z tym nie będą one dalej naliczane od daty złożenia powiadomienia o spełnieniu warunków zakładu pracy chronionej, nie zostaną zaś zwrócone za okres wcześniejszy.

Wobec takiego stanowiska spółka wezwała organ do usunięcia naruszenia prawa i zwrot pobranych nienależnie opłat w roku objętym wnioskiem. Prezydent miasta podtrzymał jednak swoje wcześniejsze stanowisko.

Następnie spółka wystąpiła ze skargą, wnosząc o stwierdzenie bezskuteczności i niezgodności z prawem czynności prezydenta miasta, dotyczącej odmowy uwzględnienia wniosku i orzeczenie, że korzysta ona Z ustawowego zwolnienia od tych opłat. W ocenie spółki, skuteczność przysługującego jej ustawowego zwolnienia od konkretnych opłat następuje z chwilą uzyskania przez nią statusu zakładu pracy chronionej, nie zaś z chwilą przedstawienia właściwemu organowi dokumentu potwierdzającego ten status.

WSA uwzględnił skargę. W uzasadnieniu m.in. wskazał, iż pismo odmawiające zwrotu opłaty za korzystanie z zezwoleń na sprzedaż napojów alkoholowych stanowi czynności z zakresu administracji publicznej dotyczącą uznania albo odmowy uznania uprawnienia wynikającego z przepisów prawa bądź aktu z tego zakresu, a zatem podlega kognicji sądów administracyjnych.

Nadto, stosownie do art. 31 ust. 3 pkt 1 lit. a) i b) ustawy o rehabilitacji zawodowej, podmiot prowadzący zakład pracy chronionej przekazuje środki uzyskane ze zwolnień na Państwowy Fundusz Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych w wysokości 10 proc, a na zakładowy fundusz rehabilitacji osób niepełnosprawnych w wysokości 90 proc. Skoro więc omawiane zwolnienie obejmuje opłatę za korzystanie z zezwoleń na sprzedaż napojów alkoholowych, to skarżąca spółka miała obowiązek przekazania kwoty obejmującej przysługujące jej zwolnienie na cele określone w art. 31 ust 3 pkt 1 lit. a) i b). W związku z tym zapłacone przez nią opłaty – jako nienależne – podlegają zwrotowi.

Zdaniem sądu konstrukcja ustawy z 26 października 1982 r. o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi (dalej ustawa antyalkoholowa), kompleksowo reguluje tryb, zasady i sposób obliczania opłaty, a zatem czyni to w pełnym zakresie, tj. zarówno pobrania opłaty należnej, jak i zwrotu opłaty nienależnej. Obowiązek uiszczenia opłaty w prawidłowej wysokości wynika z mocy prawa, nie zaś z mocy decyzji administracyjnej, a jej samo wyliczenie ma jedynie charakter materialno-techniczny. Powyższy wyrok zaskarżył skargą kasacyjną prezydent miasta, podkreślając w uzasadnieniu publicznoprawny charakter uiszczania opłat za udzielenie zezwolenia na sprzedaż alkoholu. Nadto organ wskazał, że zobowiązany jest do działania w granicach i na podstawie przepisów prawa, a wobec braku stosownych uregulowań ustawowych, które umożliwiałyby częściowy zwrot opłaty, jest związany obowiązującymi przepisami.

UZASADNIENIE

NSA oddalił skargę kasacyjną. W pisemnym stanowisku zwrócił uwagę na wzajemną relację pomiędzy przepisami ustawy o rehabilitacji zawodowej, a ustawy antyalkoholowej. Zdaniem NSA opłata za korzystanie z zezwolenia na sprzedaż napojów alkoholowych, wpłacona przez podmiot (zakład pracy chronionej) będący ustawowo od niej zwolniony, musi być taktowana jako od początku nienależna, a organ, odmawiając jej zwrotu, nie może powoływać się na brak odpowiedniej regulacji prawnej (tak również w wyroku NSA z 22 września 2005 r. sygn. akt II GSK 167/05). Już bowiem w chwili jej przyjmowania opłata ta podlegała zwrotowi.

Skoro zatem spółka w objętym niniejszą sprawą okresie posiadała status zakładu pracy chronionej i przysługiwało jej cytowane zwolnienie, to pobrana opłata była nienależna i powinna zostać zwrócona.

Więcej Gazeta Prawna.