Kupiec zamierzający nabyć przedsiębiorstwo lub jego część powinien się nad tym zastanowić dwa razy. Może się bowiem rychło okazać, że musi uregulować jego długi z tytułu składek.

Zasady odpowiedzialności nowego właściciela określa ordynacja podatkowa, którą stosujemy w ograniczonym zakresie również do należności z tytułu składek pobieranych przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych. W świetle art. 112 ordynacji nabywca przedsiębiorstwa, jego zorganizowanej części czy składników majątku związanych z prowadzoną działalnością gospodarczą odpowiada za powstałe do dnia nabycia:

zaległości składkowe związane z prowadzoną działalnością,

odsetki za zwłokę; chyba że nabywcą jest małżonek lub członek rodziny; ci odpowiadają bowiem także za odsetki powstałe po dniu nabycia,

koszty postępowania egzekucyjnego.

Nowy właściciel odpowiada całym swoim majątkiem solidarnie z przejmowaną firmą, ale w granicach wartości nabytku.

Najpierw decyzja ZUS

O odpowiedzialności nabywcy ZUS orzeka w decyzji, od której zainteresowany może się odwołać do sądu pracy i ubezpieczeń społecznych. Nie może jednak wydać takiej decyzji, jeśli upłynęło pięć lat od końca roku kalendarzowego, w którym powstała zaległość. Załóżmy, że kupiec odpowiada za składki przejętej firmy za luty 2001 r, które należało uregulować do 15 marca 2001 r. Decyzję o pociągnięciu go do odpowiedzialności ZUS mógł zatem wydać do końca 2006 r. W świetle wyroków Naczelnego Sądu Administracyjnego z 6 stycznia 2006 r. (IIFSK135/05) oraz z 28 grudnia 1994 r. (SA/Ka 1160/94) ZUS musi również przed upływem owych pięciu lat doręczyć decyzję zainteresowanemu.

Przedawnienie po trzech latach

Zakład musi jeszcze dochować trzyletniego terminu przedawnienia opisanych zobowiązań nabywcy. Biegnie ono od końca roku kalendarzowego, kiedy ten ostatni otrzymał decyzję o pociągnięciu go do odpowiedzialności. Przedawnienie ulega zawieszeniu lub przerwaniu, w ogóle się nie rozpoczyna, a rozpoczęte ulega zawieszeniu od dnia zawarcia umowy o odroczeniu terminu płatności lub rozłożeniu długu na raty do terminu płatności odroczonych należności lub ostatniej raty. Bieg przedawnienia przerywa ogłoszenie upadłości oraz zastosowanie środka egzekucyjnego, o którym nabywca został zawiadomiony. Potem biegnie ono na nowo odpowiednio od dnia następującego po dacie:

uprawomocnienia się postanowienia o ukończeniu postępowania upadłościowego,

zastosowania środka egzekucyjnego.

Przypomnijmy, że prowadzenie egzekucji z majątku osoby trzeciej (nabywcy) jest możliwe dopiero wówczas, gdy egzekucja z mienia podatnika okazała się w całości lub w części bezskuteczna.

Więcej Rzeczpospolita.