Nie zawsze uda się odzyskać zapłacony VAT

Podatnicy, którzy zapłacili VAT od transakcji sprzedaży działek, mimo że nie byli do tego zobowiązani, teraz mogą mieć problemy z jego odzyskaniem odbiorcy mogą teraz mieć problem, bo niezależnie odliczyli zawarty w nich podatek.

Oceniając, czy transakcja sprzedaży działek powinna być opodatkowana, czy nie, zawsze należy brać pod uwagę trzy elementy:

sposób nabycia gruntu,

upływ terminu między j ego nabyciem a sprzedażą,

wewnętrzne przekonanie, czy chce się handlować własnymi nieruchomościami, czy nie.

Dziś wiadomo już, że najlepiej, aby od nabycia upłynął dłuższy czas, a sprzedawca nigdy nie miał zamiaru odsprzedawać działek z zyskiem. Jednak w przeszłości panowały tak duże rozbieżności interpretacyjne, że zarówno sprzedawcy, jak i nabywcy w wielu wypadkach płacili VAT, mimo że nie mieli takiego obowiązku.


Szczególnie ciekawa jest sytuacja firm (np. deweloperskich), które w okresie od i maja 2004 r. do 1 czerwca 2005 r. kupowały grunty od osób fizycznych. W tym czasie w ustawie o VAT nie było art. 88 ust. 3a pkt 2, który obecnie mówi, że jeżeli ktoś dostał i opłacił fakturę z uwzględnioną kwotą podatku, to może go sobie odliczyć, nawet jeśli VAT nie był należny. Ci, którzy zgadzali się wówczas z koncepcją organów skarbowych, według której od imaja2004r. więcej niżjednorazowa sprzedaż gruntów powinna być opodatkowana, rejestrowali się dla celów VAT i wystawiali faktury. Ich odbiorcy mogą mieć problemy.

Jak odzyskać nienależny VAT

Czy sprzedawca może odzyskać nienależnie uiszczony VAT, a jeśli tak, na jakich zasadach Zdaniem Tomasza Grunwalda, doradcy podatkowego w firmie KPMG, wariantów postępowania przy staraniach o zwrot podatku w takim wypadku jest wiele, zależnie od okoliczności.

WARIANT I

Sprzedawcąjest osoba fizyczna, która zarejestrowała się jako podatnik VAT i dotychczas nie wyrejestrowała, nabywcą – przedsiębiorca.

Ponieważ sprzedawca nie wyrejestrował się, może skorygować wystawioną przy sprzedaży fakturę i wystąpić do urzędu skarbowego o zwrot podatku. Na odsetki nie może jednak w tym wypadku liczyć, gdyż VAT zapłacił dobrowolnie.

W takiej sytuacji przedsiębiorca, który kupił nieruchomość, może zażądać od sprzedawcy, aby ten oddał mu kwotę odpowiadającą wysokości podatku zapłaconego w cenie nieruchomości. Jednocześnie musi skorygować swoje rozliczenie i zwrócić urzędowi skarbowemu podatek wraz z odsetkami. Obronią się przed tym tylko ci podatnicy, którzy otrzymali interpretację wydaną na podstawie art. 14 ordynacji podatkowej, wskazującą, że od danej transakcji powinien być naliczony VAT. Oni zachowają prawo do jego odliczenia. Pozostali mogą jedynie próbować powoływać się na publikowane na stronach MF interpretacje skierowane do innych podatników, potwierdzające takie właśnie stanowisko organów podatkowych, ale może to być nieskuteczne.

W tym wariancie, jeśli sprzedawca dostanie zwrot a sam odda pieniądze nabywcy, obie strony transakcji wyjdą na zero.