Od 7 listopada 2007 r. pracodawcy mogą uzyskać ze środków Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych refundacje części kosztów płacy nowo zatrudnionej przez nich osoby niepełnosprawnej, pod warunkiem jednak, że będzie to osoba zarejestrowana w powiatowym urzędzie pracy jako bezrobotna lub poszukująca pracy, a niepozostająca w stosunku pracy.

W poprzednich numerach Tygodnika Prawa Pracy napisaliśmy, w jaki sposób uzyskać refundację kosztów wyposażenia stanowiska pracy osoby niepełnosprawnej ze środków PFRON. Dzisiaj wyjaśnimy, w jaki sposób otrzymać refundację części kosztów wynagrodzenia nowo przyjętej do pracy osoby niepełnosprawnej.

Kto otrzyma refundację

Refundacja 60 proc. kosztów płacy nowo zatrudnionych osób niepełnosprawnych za okres jednego roku od dnia ich zatrudnienia jest kolejną – po dofinansowaniu do wynagrodzeń i finansowaniu lub refundacji składek na ubezpieczenia społeczne osób niepełnosprawnych – zachętą dla pracodawców. Jednak w odróżnieniu od wspomnianych form pomocy, o refundację części kosztów płacy tych osób mogą wystąpić także pracodawcy zobowiązani do wpłat na Państwowy Fundusz Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych czy zwolnieni z tych wpłat, a nieosiągąjący 6-procentowego wskaźnika zatrudnienia osób niepełnosprawnych. Ustawa wymaga ponadto, by ubiegający się o refundację był pracodawcą w rozumieniu art. 3 k.p. Nie określa jednak, od jak dawna i w jakim wymiarze zatem wnioskodawca może nawet na kilka dni przed złożeniem wniosku zatrudnić inną osobę np. na 1/4 etatu. Nie zagraża to jednak realizacji celu refundacji.

Wnioskodawcami mogą być także podmioty publiczne. Jednak w przypadku części jednostek budżetowych pomoc ta mogłaby być uznana za bezproduktywną, a udzielający refundacji, zobowiązany do gospodarnego wydatkowania środków przeznaczonych na refundację, może mieć istotne wątpliwości co do celowości udzielenia refundacji czy pierwszeństwa jej realizacji przed refundacją dla innych pracodawców.

Podstawowym warunkiem uzyskania refundacji jest zobowiązanie się pracodawcy do zatrudniania osoby, której ma dotyczyć refundacja, przez co najmniej 12 miesięcy. Okres ten ustala się na podstawie przepisów prawa pracy i ustawy o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych, zgodnie z którymi osoba niepełnosprawna nie podlega wyłączeniu ze stanów zatrudnienia osób niepełnosprawnych, o ile umowa o pracę nadal obowiązuje, a osoba niepełnosprawna legitymuje się orzeczeniem potwierdzającym jej niepełnosprawność w rozumieniu tej ustawy. Dlatego nie ma podstawy do wyłączania z tego okresu okresów długotrwałych chorób czy urlopów (w tym wychowawczych, bezpłatnych i macierzyńskich).

Jeżeli okres ten nie zostanie zachowany, pracodawca będzie miał obowiązek zwrócić uzyskaną refundację. Uchylenie się od tego obowiązku zostało przewidziane wyłącznie w sytuacji, gdy umowa o pracę z osobą niepełnosprawną zostanie rozwiązana w trybie art. 52 par. 1 pkt 1 k.p., w wyniku wypowiedzenia złożonego przez osobę niepełnosprawną oraz w razie wygaśnięcia tej umowy (np. w wyniku śmierci pracownika). Należy jednak wskazać, że -w związku z zakresem zobowiązania pracodawcy do zatrudniania pracownika przez 12 miesięcy – wygaśnięcie umowy o pracę na czas określony przypadający tylko na część 12-miesięcznego okresu zatrudnienia pracownika, nie będzie uprawniało do korzystania z wyłączenia na podstawie art. 26f ust. 3 pkt 3 ustawy z 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych.

W odróżnieniu od zwrotu refundacji określonej w art. 26e tej ustawy, w tym przypadku pracodawca nie może zwolnić się od obowiązku zwrotu refundacji w razie zatrudnienia innej osoby niepełnosprawnej w miejsce osoby, której pierwotnie dotyczyła refundacja.

Drugim warunkiem uzyskania refundacji jest złożenie I części wniosku Wn-K.

Konieczny wniosek

Wniosek Wn-K zawiera podstawowe dane o pracodawcy, wnioskowanej kwocie refundacji, proponowanej formie zabezpieczenia ewentualnego zwrotu refundacji oraz liczbie osób, na które pracodawca chce uzyskać refundację.

Kwota refundacji nie może, zgodnie z art. 26f ust. 1 wymienionej ustawy, być wyższa ani niższa od łącznej rocznej kwoty 60 proc. wynagrodzenia przed opodatkowaniem i składek na ubezpieczenia społeczne od tego wynagrodzenia, czyli od 60 proc. kosztów płacy w rozumieniu rozporządzenia KE nr 2204/2002. Należy zatem zauważyć, że do kosztów podlegających refundacji należy zaliczyć wynagrodzenie za pracę, inne rodzaje wynagrodzeń (np. za czas choroby czy urlopu) i nagrody. Nie należy jednak do kosztów płacy wliczać kwot ekwiwalentów (np. za niewykorzystany urlop) czy zasiłków (np. chorobowego).

Ustawodawca nie przewidział maksymalnej kwoty wynagrodzenia, od jakiej należy liczyć wspomniane 60 proc. Teoretycznie można wnioskować o refundację 60 proc. dowolnie wysokich kosztów płacy, jednak starosta, mając do wyboru taki wniosek i kilka wniosków łącznie opiewających na taką samą kwotę, wybierze do realizacji wnioski pozwalające jak najmniejszym nakładem osiągnąć jak największy efekt w postaci umieszczenia w zatrudnieniu jak największej liczby osób.

Dodatkowo we wniosku pracodawca wykazuje ogólną informację o zmianach stanu zatrudnienia, o których mowa w par. 9 rozporządzenia i art. 5 rozporządzenia KE nr 2204/2002.

Do kogo po refundację

Zgodnie z par. 3 ust. 1 rozporządzenia ministra pracy i polityki społecznej z 17 października 2007 r. w sprawie refundacji wynagrodzenia oraz składek na ubezpieczenia społeczne pracodawcy zatrudniającemu osoby niepełnosprawne refundacji udziela starosta właściwy ze względu na miejsce zarejestrowania osoby niepełnosprawnej jako bezrobotnej lub poszukującej pracy, a nie-pozostającej w zatrudnieniu. Oznacza to, że pracodawca mający siedzibę w Warszawie, który chce zatrudnić w swojej filii w Augustowie bezrobotnego mieszkańca Dąbrowy Białostockiej, złoży wniosek o refundację do starostwa w Sokółce.

Więcej Gazeta Prawna.