Jak postępować w sytuacji nienależnego opłacenia składek, czy stwierdzenia powstania nadpłaty na innym tle?
W myśl art. 46 ust. 1 ustawy z dnia 13 października 1998r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz. U. z 2007r. Nr 11, poz. 74 z późn. zm.) płatnik składek jest obowiązany według zasad wynikających z przepisów ustawy obliczać, rozliczać oraz opłacać należne składki za każdy miesiąc kalendarzowy za siebie oraz za zatrudnione osoby.
Zgodnie z art. 24 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych nienależnie opłacone składki podlegają zaliczeniu przez Zakład z urzędu na poczet zaległych lub bieżących składek, a w razie ich braku – na poczet przyszłych składek, chyba że płatnik złoży wniosek o ich zwrot, z zastrzeżeniem ust. 6 c, ust. 8 i ust. 8d.
Wniosek o zwrot nienależnie opłaconych składek płatnik składek może złożyć po stwierdzeniu, że składki zostały nienależnie opłacone, jednak nie później niż w ciągu 7 dni od otrzymania zawiadomienia z Zakładu o kwocie nienależnie opłaconych składek. Zakład zawiadamia płatnika składek o kwocie nienależnie opłaconych składek, które mogą być zwrócone, chyba że nie stanowią więcej niż 5% najniższego wynagrodzenia.
Nienależnie opłacone składki podlegają zwrotowi w terminie 30 dni od dnia wpływu wniosku płatnika składek w sprawie dokonania zwrotu przez Zakład, a w przypadku przekroczenia górnego pułapu podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe w terminie 30 dni od otrzymania przez Zakład imiennego raportu korygującego za danego ubezpieczonego oraz deklaracji rozliczeniowej korygującej.
Jeżeli nienależnie opłacone składki nie zostaną zwrócone w ustawowym terminie, podlegają oprocentowaniu w wysokości równej odsetkom za zwłokę pobieranym od zaległości podatkowych
Zwrotu od Zakładu nienależnie opłaconych składek nie można dochodzić, jeżeli od daty ich opłacenia upłynęło 5 lat.
W sytuacji, gdy w trakcie analizy dokumentów rozliczeniowych i płatniczych za dany okres rozliczeniowy zostanie stwierdzone przez płatnika składek, że zostały opłacone składki w zawyżonej wysokości, to zgodnie z przepisami może on złożyć wniosek o zwrot nadpłaconych składek.
Natomiast ubezpieczony może złożyć wniosek o ustalenie czy nastąpiło za dany rok kalendarzowy przekroczenie rocznej granicy podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe. W wyniku analizy akt danego ubezpieczonego i stwierdzenia przekroczenia rocznej granicy podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe, Zakład powiadomi płatników składek danego ubezpieczonego o opłaceniu składek od podstawy przewyższającej górną roczną granicę podstawy wymiaru składek na te ubezpieczenia, co stanowi dla płatników podstawę do podjęcia stosownych działań.
Również w sytuacji, gdy Zakład wykonując dyspozycję, wynikającą z art. 19 ust. 6b ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, stwierdzi opłacanie składek od podstawy przewyższającej górną granicę rocznej podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe, informuje płatników składek o opłaceniu składek od kwot przewyższających roczną podstawę wymiaru składek na te ubezpieczenia.
Oznacza to w praktyce, że w przypadku stwierdzenia opłacenia składek, w tym w wyniku obliczenia ich od podstawy na ubezpieczenia emerytalne i rentowe, przekraczającej kwotę graniczną, złożone dokumenty podlegają skorygowaniu, co z kolei prowadzi do ponownego rozliczenia konta i na tym tle, dopiero do ustalenia kwoty nienależnie opłaconych składek.
Obecnie wniosek dotyczący zwrotu nadpłaconych składek składany przez płatnika składek czy też wniosek składany przez ubezpieczonego o ustalenie przekroczenia rocznej granicy podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe można przekazać do Zakładu nie tylko w formie papierowej ale też w formie elektronicznej za pośrednictwem Elektronicznego Urzędu Podawczego (EUP) Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, dostępnego na stronie eup.zus.pl