Orzeczenie o niezdolności do pracy jest niezbędne do ustalenia prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy, a w niektórych przypadkach do przyznania emerytury czy renty rodzinnej. O niezdolności do pracy orzeka lekarz orzecznik ZUS, a w przypadku złożenia przez zainteresowanego sprzeciwu albo przez prezesa ZUS zarzutu wadliwości orzeczenia – komisja lekarska ZUS.
Orzeczenie o niezdolności do pracy
Lekarz orzecznik ZUS na podstawie przedłożonych dokumentów medycznych oraz badania zainteresowanej osoby ustala, czy istnieje niezdolność do pracy, a jeżeli tak, to jaki jest jej stopień, data powstania i czas trwania. Stopień niezdolności do pracy ma wpływ m.in. na wysokość renty z tytułu niezdolności do pracy, przewidywany okres niezdolności, czas, na jaki renta z tytułu niezdolności do pracy, renta rodzinna zostanie przyznana.
Lekarz orzecznik ZUS albo komisja lekarska ZUS, przy ocenie stopnia i przewidywanego okresu niezdolności do pracy oraz rokowania co do odzyskania zdolności do pracy, uwzględnia przede wszystkim:
- stopień naruszenia sprawności organizmu oraz możliwości przywrócenia niezbędnej sprawności w drodze leczenia i rehabilitacji,
- możliwość wykonywania dotychczasowej pracy lub podjęcia innej pracy oraz celowość przekwalifikowania zawodowego, biorąc pod uwagę rodzaj i charakter dotychczas wykonywanej pracy, poziom wykształcenia, wiek i predyspozycje psychofizyczne zainteresowanej osoby.
Niezdolność trwała albo okresowa
Zgodnie z aktualnie obowiązującymi przepisami lekarz orzecznik albo komisja lekarska ZUS orzeka o niezdolności do pracy na okres nie dłuższy niż pięć lat. Gdy jednak według wiedzy medycznej nie ma rokowań odzyskania zdolności do pracy przed upływem pięciu lat, niezdolność do pracy orzekana jest na okres dłuższy lub na trwałe. Trwałą niezdolność do pracy lekarz orzecznik ZUS orzeka więc wówczas, gdy według wiedzy medycznej nie ma rokowań odzyskania zdolności do pracy, natomiast okresową, jeżeli takie rokowania są.
Ukończenie wieku emerytalnego
Warto wiedzieć, że gdy osobie uprawnionej do renty z tytułu niezdolności do pracy przez okres co najmniej pięć lat poprzedzających dzień badania lekarskiego brakuje mniej niż pięć lat do osiągnięcia wieku emerytalnego przez kobietę -60 lat i mężczyznę – 65 lat, w przypadku dalszego stwierdzenia niezdolności do pracy, orzeka się ją do dnia osiągnięcia wieku emerytalnego. Powyższe nie ma zastosowania do orzeczeń wydawanych w celu ustalenia prawa do świadczeń przewidzianych, m.in. w ustawie o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych, ustawie o zaopatrzeniu z tytułu wypadków lub chorób zawodowych powstałych w szczególnych okolicznościach, ustawie o rencie socjalnej.
Więcej w Gazecie Prawnej z 21 lutego 2008 r.