Przepisy dotyczące roku podatkowego znajdziemy zarówno w ordynacji podatkowej, jak i ustawie o CIT.

Trzy miesiące na zeznanie

O wysokości dochodu (straty) osiągniętego w danym roku podatkowym trzeba poinformować urząd. Termin na złożenie zeznania upływa z końcem trzeciego miesiąca następnego roku. W tym też terminie firma musi wpłacić należny podatek (art 27 ust. 1 ustawy o CIT).

SYTUACJE SZCZEGÓLNE

Rozpoczynający działalność…

Nietypowy rok podatkowy mają firmy, które rozpoczynają działalność pierwszy raz. W ich przypadku rokiem podatkowym jest okres od dnia rozpoczęcia działalności do końca roku kalendarzowego albo do ostatniego dnia wybranego roku podatkowego, nie dłuższy jednak niż 12 kolejnych miesięcy kalendarzowych (art. 8 ust. 2 ustawy o CIT). Po zakończeniu tego okresu są oni obowiązani do złożenia zeznania rocznego.

Podatnicy, którzy podejmują działalność pierwszy raz, ale w drugiej połowie roku kalendarzowego, mogą zdecydować, że ich rok podatkowy pokrywać się będzie z rokiem kalendarzowym. Wówczas mogą przyjąć, że rokiem podatkowym jest okres od dnia rozpoczęcia działalności do końca roku kalendarzowego następującego po roku, w którym rozpoczęto działalność (art. 8 ust. 2a ustawy o CIT).

Podatnik, który już prowadzi działalność gospodarczą, może zmienić rok podatkowy. Pierwszym rokiem podatkowym po zmianie będzie okres od pierwszego miesiąca następującego po zakończeniu poprzedniego do końca roku podatkowego nowo przyjętego, przy czym okres ten nie może być krótszy niż 12 i dłuższy niż 23 kolejne miesiące kalendarzowe (art. 8 ust. 3 ustawy o CIT).

Kształtowanie długości roku podatkowego może być narzędziem minimalizacji obciążeń fiskalnych. Wydłużenie może okazać się korzystne podatkowo, gdy istnieje zagrożenie, że firma nie zdoła rozliczyć straty do końca okresu pięciu lat podatkowych (art. 7 ust. 5 ustawy o CIT).

Trzeba zawiadomić urząd

Firmy muszą pamiętać o obowiązku zawiadomienia urzędu skarbowego o wyborze lub zmianie roku podatkowego. Rozpoczynający w trakcie roku podatkowego prowadzenie działalności, jak również zmieniający rok podatkowy musi złożyć zawiadomienie najpóźniej w terminie 30 dni, licząc od dnia rozpoczęcia prowadzenia działalności albo zakończenia ostatniego roku podatkowego (art. 8 ust. 4 i 5 ustawy o CIT). Obowiązek zawiadomienia o wyborze roku podatkowego nie dotyczy jedynie podatników rozpoczynających prowadzenie działalności w drugiej połowie roku kalendarzowego.

Gdy zamykamy księgi w ciągu roku

Najwięcej problemów w praktyce sprawia ustalenie roku podatkowego, gdy istnieje obowiązek zamknięcia ksiąg rachunkowych (i sporządzenia sprawozdania finansowego) przed upływem przyjętego przez podatnika roku podatkowego.

Obowiązki przed przekształceniem

Przy przekształceniu co do zasady istnieje obowiązek zamknięcia ksiąg na dzień poprzedzający zmianę formy prawnej. Od obowiązku tego można odstąpić jedynie w razie przekształcenia spółki osobowej oraz spółki cywilnej w inną spółkę osobową. Natomiast w razie przekształceń spółek kapitałowych – spółki z o.o. w spółkę akcyjną i na odwrót – konieczne będzie zamknięcie ksiąg rachunkowych spółki przekształcanej na dzień poprzedzający ten proces.

Opracowanie: Adam Banaszek

Więcej w Rzeczpospolitej z 28 lutego 2008 r.