OSOBY DORABIAJĄCE DO EMERYTURY LUB RENTY MOGĄ WYSTĄPIĆ O PRZELICZENIE PODSTAWY ICH WYMIARU
Podstawa wymiaru emerytury i renty może być ustalona na nowo, z uwzględnieniem zarobków uzyskanych w całości lub w części po przyznaniu świadczenia. Jeśli jednak obliczone ponownie świadczenie byłoby niższe, ZUS wypłaca je w dotychczasowej wysokości.
Dorabianie po przyznaniu świadczenia
Emeryt lub rencista, który był zatrudniony po przyznaniu emerytury lub renty, może wnioskować, aby do obliczenia podstawy wymiaru zostały przyjęte zarobki przypadające w części lub w całości po przyznaniu świadczenia. W takim przypadku do obliczenia podstawy wymiaru emerytury lub renty, a także części socjalnej świadczenia (24 proc. kwoty bazowej) zostanie przyjęta kwota bazowa obowiązująca w miesiącu zgłoszenia wniosku o ponowne ustalenie wysokości świadczenia.
Do obliczenia podstawy wymiaru przyjmuje się zarobki z:
- 10 kolejnych lat kalendarzowych wybranych z ostatnich 20 lat kalendarzowych poprzedzających rok, w którym zgłoszono wniosek o przeliczenie podstawy wymiaru albo
- 20 lat kalendarzowych dowolnie wybranych z całego okresu podlegania ubezpieczeniu społecznemu albo społecznym, przypadających bezpośrednio przed rokiem, w którym zgłoszono wniosek o ponowne ustalenie wysokości świadczenia.
Sposoby przeliczenia podstawy
Z art. 110 ustawy emerytalnej wynikają trzy sposoby przeliczenia podstawy wymiaru świadczenia. Według pierwszego przeliczenie podstawy wymiaru świadczenia z uwzględnieniem zarobków przypadających w całości lub w części po przyznaniu świadczenia jest możliwe pod warunkiem, że wskaźnik wysokości podstawy wymiaru jest wyższy od poprzednio ustalonego. Rozważmy to na podstawie następującego stanu faktycznego: emerytka ma ustalone prawo do świadczenia od 13 grudnia 2004 r. Podstawa wymiaru była ustalona z 10 kolejnych lat kalendarzowych (1994 – 2003). Wskaźnik wysokości podstawy wymiaru wyniósł 91,38 proc, a przyjęta do obliczenia świadczenia i podstawy wymiaru kwota bazowa -1829,24 zł. Zatem podstawa wymiaru emerytury wyniosła 1671,56 zł (1829,24 zł x 91,38 proc). Zainteresowana udowodniła 28 lat i cztery miesiące okresów składkowych i trzy lata i siedem miesięcy okresów nieskładkowych. Od 1 lutego 2006 r. emerytka podjęła zatrudnienie na podstawie umowy o pracę, które trwało do 29 lutego 2008 r. W marcu 2008 r. złożyła do ZUS wniosek o ponowne obliczenie emerytury, wskazując do podstawy wymiaru zarobki uzyskane w latach 1998 – 2007. Wskaźnik wysokości podstawy wymiaru wyniósł 101,46 proc, a zatem jest wyższy od ustalonego poprzednio. Wysokość emerytury zostanie obliczona przy zastosowaniu kwoty bazowej obowiązującej w marcu 2008 r., tj. 2275,37 zł. Podstawa wymiaru wyniesie 2308,59 zł (101,46 proc. x 2275,37 zł).
Wskaźnik nie musi być wyższy
Przeliczenie podstawy wymiaru od zarobków przypadających przynajmniej w części po przyznaniu świadczenia istnieje również wówczas, gdy wskaźnik podstawy wymiaru nie jest wyższy od poprzednio obliczonego. Jest to możliwe, gdy emeryt lub rencista od przyznania świadczenia do dnia zgłoszenia wniosku o ponowne ustalenie wysokości od przeliczonej podstawy wymiaru nie pobrał go wskutek zawieszenia prawa do emerytury lub renty.
Przeliczenie podstawy wymiaru jest możliwe także wówczas, gdy emeryt lub rencista wskaże do jej ustalenia zarobki z okresu przypadającego w całości po przyznaniu emerytury lub renty.
Więcej w Gazecie Prawnej z 13 lutego 2008 r.