Ustawa z dnia 12 listopada 2003 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. Nr 202, poz. 1957) z dniem 1 stycznia 2004 r. uchyliła przepis art. 17 ust. 1 pkt 25 na podstawie, którego wolne od podatku były dotacje, subwencje i dopłaty otrzymane z Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych przez zakłady pracy chronionej na podstawie przepisów o zatrudnianiu i rehabilitacji osób niepełnosprawnych.
Jednakże zgodnie z przepisem art. 5 ust. 1 przytoczonej wyżej ustawy, między innymi to zwolnienie, ustanowione w art. 17 ust. 1 pkt 25, stosowane miało być w brzmieniu obowiązującym do dnia 31 grudnia 2003 r. – do dnia 31 grudnia 2004r. Ustawa z dnia 18 listopada 2004 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych (Dz. U. Nr 254, poz. 2533) wydłużyła termin stosowania przedmiotowego zwolnienia do dnia 31 grudnia 2006 r.
Równocześnie z zachowanym zwolnieniem z podatku dochodowego od osób prawnych, odpowiednie zastosowanie miał przepis art. 16 ust. 1 pkt 58 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych w brzmieniu sprzed 2004 r., zgodnie z którym nie uważa się za koszty uzyskania przychodów wydatków i kosztów bezpośrednio sfinansowanych z dochodów (przychodów), o których mowa w szczególności w art. 17 ust. 1 pkt 25.
Analogicznie, przepis art. 21 ust. 1 pkt 48 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych zgodnie z którym – dotacje, subwencje i dopłaty otrzymane z Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych przez zakłady pracy chronionej na podstawie przepisów o zatrudnianiu i rehabilitacji osób niepełnosprawnych, były wolne od podatku został uchylony przez art. 1 pkt 10 lit. a tiret dwudzieste pierwsze ustawy z dnia 12 listopada 2003 r. (Dz. U. Nr 202, poz. 1956). Przy tym przedmiotowe zwolnienie w brzmieniu obowiązującym przed dniem 1 stycznia 2004 r., stosowane było w zakresie i na zasadach dotychczasowych do dnia 31 grudnia 2006 r. – art. 14 ustawy zmieniającej.
Jednocześnie na podstawie art. 23 ust. 1 pkt 56 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych – nie można było uznać za koszty uzyskania przychodów wydatków i kosztów bezpośrednio sfinansowanych z dochodów (przychodów), o których mowa w szczególności w art. 21 ust. 1 pkt 48.
W związku z tym, że ustawodawca nie wydłużył już kolejny raz czasowo obowiązującego zwolnienia, zatem od dnia 1 stycznia 2007, wszelka pomoc finansowa ze środków PFRON dla prowadzących zakłady pracy chronionej w tym również dofinansowanie do wynagrodzeń pracowników niepełnosprawnych, stanowi przychód podlegający opodatkowaniu.
Z drugiej zaś strony przestały obowiązywać przepisy, na mocy których nie można było zaliczyć do kosztów uzyskania przychodów – wydatków bezpośrednio sfinansowanych z tych dochodów. Co oznacza, że wynagrodzenia pracowników są kosztem uzyskania przychodów i w konsekwencji uzyskane z PFRON dofinansowanie do wynagrodzeń pracowników niepełnosprawnych w tej części staje się obojętne podatkowo.
W przypadku natomiast różnicy pomiędzy wynagrodzeniem osiąganym a dofinansowaniem do wynagrodzeń pracowników niepełnosprawnych, która zasila zakładowy funduszu rehabilitacji (indywidualne programy rehabilitacji) i braku realizacji indywidualnych programów rehabilitacji, z których wynikają koszty zaliczane do kosztów uzyskania przychodu, zwiększy ona dochód podlegający opodatkowaniu podatkiem dochodowym.
Jeżeli jednak pracodawca zrealizuje indywidualne programy rehabilitacji w okresach późniejszych, w ramach których będzie ponosił koszty zaliczane do kosztów uzyskania przychodów, będzie mógł zmniejszyć swój dochód do opodatkowania podatkiem dochodowym.
Opracowała: Ewa Brożyna