ROZLICZAMY UMOWĘ-ZLECENIE W FORMULARZACH UBEZPIECZENIOWYCH
Abyś prawidłowo rozliczał ze składek osobę, jaką angażujesz na zlecenie, musisz ustalić, jakim ubezpieczeniom z tego tytułu podlega. Inaczej to wygląda, gdy zarabia tylko u ciebie, i inaczej, gdy ma inne zajęcia
Obowiązek opłacania składek na ubezpieczenia społeczne za zleceniobiorcę zależy bowiem od tego, czy owa umowa cywilna to jedyny tytuł zarobkowy, czy nie, np. ma gdzie indziej etat czy prowadzi własny biznes. Znaczenie ma również to, że jest uczniem lub studentem nieprzekraczającym 26 lat.
Osoba utrzymująca się jedynie z umowy-zlecenia podlega obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym oraz wypadkowemu, jeśli usługi wykonuje w siedzibie lub miejscu prowadzenia działalności przez chlebodawcę. Ustawa o systemie ubezpieczeń społecznych nie zawiera własnej definicji pojęć siedziba lub miejsce prowadzenia działalności. Skoro tak, to możemy się posiłkować kodeksem cywilnym.
Według jego art. 41, jeżeli ustawa lub oparty na niej statut nie stanowią inaczej, siedzibą osoby prawnej jest miejscowość, gdzie ma siedzibę jej organ zarządzający. O siedzibie firmy przesądza zatem statut lub inny akt konstytuujący, na podstawie którego działa. Siedzibą jest zatem miejscowość, a nie konkretny budynek lub adres.
Zdarza się, że przedsiębiorca wskazuje jako miejsce prowadzenia swojej działalności cały kraj. Wobec tego zgłasza on zleceniobiorcę do ubezpieczenia wypadkowego, o ile podlega on z tego tytułu obowiązkowym ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym lub przystąpił do nich dobrowolnie.
Wykonawca, który z umowy-zlecenia podlega obowiązkowym ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym, może przystąpić do dobrowolnego ubezpieczenia chorobowego. Zostanie nim objęty od dnia złożenia wniosku za pośrednictwem płatnika na formularzu ZUS ZUA, ale nie wcześniej niż od dnia jego zgłoszenia
Inaczej jest, gdy ktoś wykonuje kilka umów-zleceń.
Emeryci i renciści bez ulgi
Za emeryta lub rencistę, jakiego angażujemy na zlecenie, odprowadzamy takie same składki jak za zwykłego zleceniobiorcę. Czyli obowiązkowo emerytalną i rentowe oraz dobrowolnie chorobową.
Ubezpieczeniu wypadkowemu podlega on pod warunkiem, że usługi wykonuje w miejscu lub siedzibie prowadzenia działalności przez chlebodawcę. Oczywiście gdy pracuje równocześnie na dwóch (lub więcej) umowach, podlega obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym z tytułu jednej wybranej umowy, a z pozostałych – są one dobrowolne.
Obligatoryjna jest składka zdrowotna.
W obrocie funkcjonują jeszcze umowy-zlecenia zawarte z emerytem lub rencistą przed 14 stycznia 2000 r. (przed zmianą przepisów), kiedy to podlegali w takiej sytuacji dobrowolnym ubezpieczeniom społecznym. Dziś ubezpieczenia z takich umów też są dobrowolne, a obowiązkowa jest tylko składka zdrowotna.
Opracowanie: Adam Banaszek
Więcej w Rzeczpospolitej z 9 maja 2008 r.