Odprawa pośmiertna

Gazeta Prawna , autor: Sylwia Gortynska , oprac.: GR

cze 30, 2008
 
Gazeta Prawna z 30 czerwca 2008 r. publikuje obszerny poradnik dotyczący ubezpieczeń na życie pracowników. Jednym z poruszanych tematów są odprawy pośmiertne.

ODPRAWA POŚMIERTNA
Gazeta Prawna/ 30.06.2008 / Sylwia Gortyńska


W razie śmierci pracownika w czasie trwania stosunku pracy lub w czasie pobierania po jego rozwiązaniu zasiłku z tytułu niezdolności do pracy wskutek choroby, rodzinie przysługuje od pracodawcy odprawa pośmiertna. Z uwagi na to, że odprawa pośmiertna ma na celu przyjście z pomocą rodzinie pracownika w trudnym dla niej okresie po jego śmierci, będzie ona przysługiwała także wtedy, gdy śmierć pracownika nastąpiła z jego winy.

Zgodnie z art. 93 § 2 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy (tj. Dz.U. z 1998 r. nr 21, poz. 94 z późn. zm.) wysokość odprawy jest uzależniona od okresu zatrudnienia pracownika u danego pracodawcy i wynosi:

–  jednomiesięczne wynagrodzenie, jeżeli pracownik był zatrudniony krócej niż 10 lat,

–  trzymiesięczne wynagrodzenie, jeżeli pracownik był zatrudniony co najmniej 10 lat,

– sześciomiesięczne wynagrodzenie, jeżeli pracownik był zatrudniony co najmniej 15 lat.

Do okresu zatrudnienia wlicza się zatrudnienie u poprzedniego pracodawcy, jeżeli zmiana nastąpiła na zasadach określonych w art. 23 k.p., tj. w przypadku przejścia zakładu pracy na innego pracodawcę, a także w innych przypadkach, gdy z mocy odrębnych przepisów nowy pracodawca jest następcą prawnym poprzedniego. Do okresu dodatkowego zatrudnienia w drugim zakładzie pracy, od którego zależy ustalenie wysokości odprawy pośmiertnej, nie dolicza się dodatkowego zatrudnienia w pierwszym zakładzie pracy.

W sytuacji gdy pracownik w dniu śmierci był zatrudniony w kilku zakładach pracy, wysokość odprawy należy ustalić odrębnie w każdym zatrudniającym pracownika zakładzie pracy, tzn. do okresu pracy uzasadniającego wysokość odprawy pośmiertnej w jednym miejscu pracy wlicza się wszystkie poprzednie, zakończone okresy zatrudnienia, nie uwzględniając okresów równoległego zatrudnienia.

Odprawa pośmiertna przysługuje następującym członkom rodziny pracownika:

– małżonkowi,

– innym członkom rodziny spełniającym warunki wymagane do uzyskania renty rodzinnej w myśl przepisów o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych.

Odprawę pośmiertną dzieli się w częściach równych pomiędzy wszystkich uprawnionych członków rodziny. Natomiast jeśli po zmarłym pracowniku pozostał tylko jeden członek rodziny uprawniony do odprawy pośmiertnej, przysługuje mu odprawa w wysokości połowy przypadającej kwoty.

Roszczenie o odprawę pośmiertną, przewidziane w art. 93 k.p. podlega – chociaż jest roszczeniem ze stosunku pracy – rozpoznaniu przez sąd powszechny w trybie art. 459-476 k.p.c. Uchwała SN z dnia 15 grudnia 1975 r., sygn. akt I PZP 46/75, OSNC z 1976 r. nr 6, poz. 123

Jeżeli jednak umowa ubezpieczenia zostanie zawarta przez pracodawcę na rzecz pracowników, to w przypadku zgonu ubezpieczonego, zgodnie z art. 93 § 7 k.p., pracodawca co do zasady zwolniony jest z wypłaty odprawy pośmiertnej przysługującej rodzinie ubezpieczonego. Jednakże odszkodowanie wypłacone przez instytucję ubezpieczeniową nie może być niższe niż odprawa pośmiertna. Jeżeli odszkodowanie jest niższe od odprawy pośmiertnej, pracodawca jest obowiązany wypłacić rodzinie kwotę stanowiącą różnicę między tymi świadczeniami.

W jednym tylko przypadku pracodawca zwolniony jest od obowiązku wypłaty odprawy pośmiertnej. Jeśli pracodawca zawarł z zakładem ubezpieczeń umowę ubezpieczenia pracownika na życie, to w razie jego śmierci członkowie rodziny mają otrzymać odszkodowanie nie niższe niż odprawa. Sytuacja ta co do zasady zwalnia pracodawcę z obowiązku wypłaty odprawy.

Opracowanie: Adam Banaszek

Więcej w Gazecie Prawnej z 30 czerwca 2008 r.