To musi być przełomowy dzień. Przedstawiciele polskich organizacji działających na rzecz osób z niepełnosprawnością wyrazili wolę wprowadzenia w Polsce ustawy przeciwdziałającej ich dyskryminacji. Czy wystarczy im determinacji i woli, aby zjednoczyć siły i doprowadzić do jej uchwalenia?

Przez wiele lat polskie środowisko osób z niepełnosprawnością z zazdrością patrzyło na kraje, które wprowadziły ustawy przeciwdziałające dyskryminacji. Wzorem były przede wszystkim Stany Zjednoczone (1990 r.) i Wielka Brytania (1995 r.). Nawet w Szwedzkiej Federacji Osób z Ograniczeniami Ruchu przyznają, że tam prawa osób z niepełnosprawnością są bardziej respektowane, a dobra szwedzka pomoc socjalna już im nie wystarcza. U nas wiatr przemian zapoczątkowany w 1989 roku również zaczął zmieniać sytuację – głównie dzięki pracy i ogromnemu poświęceniu liderów dużych i małych organizacji. Po niemal 20 latach przemian wielu z nich czuje jednak ogromny niedosyt. Wysiłek ten wystarczył na uchwalenie Ustawy o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych, a także Karty Praw Osób Niepełnosprawnych, która szybko okazała się kolejną, nic nieznaczącą deklaracją. W tak długim okresie nie doczekano się jednak ustawy, która gwarantowałyby osobom z niepełnosprawnością traktowanie na równi z innymi obywatelami. Mimo istnienia w polskich aktach prawnych wielu zapisów i deklaracji o prawach tej grupy, w praktyce nie są one przestrzegane.

Wiedzą o tym organizacje i stowarzyszenia codziennie walczące o respektowanie praw swoich podopiecznych. Polskie środowisko osób z niepełnosprawnością – tak jak kilkanaście lat temu Brytyjczycy, a wcześniej Amerykanie – wydaje się dziś zmęczone nierównym traktowaniem i symbolicznymi sankcjami za łamanie ich praw. W każdej niemal sferze życia – edukacji, zatrudnieniu, dostępie do informacji, realizacji praw wyborczych, pełnieniu funkcji publicznych, transporcie, wypoczynku oraz korzystaniu z dóbr kultury – znajduje się na gorszej pozycji, ma mniejsze szanse oraz uboższą – albo żadną – ofertę. Osoby z niepełnosprawnością mają swoje powiedzenie opisujące tę sytuację: „O niepełnosprawnych decydują sprawni”. Często nie pyta się ich o zdanie, a jeśli nawet pytania padają, to odpowiedzi płynące ze środowiska nie mają wpływu na późniejsze decyzje rządu i samorządów. Tak uznali przedstawiciele 150 dużych i małych organizacji osób z niepełnosprawnością, którzy 23 czerwca br. spotkali się w Sejmie RP na specjalnej konferencji, podczas której zaprezentowano wstępny projekt Ustawy o wyrównywaniu szans osób z niepełnosprawnością.

przeczytaj cały artykuł >>