Pracownicy i zleceniobiorcy mogą kontynuować opłacanie składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe po utracie zatrudnienia. Uprawnienie to zależy jednak od braku innego tytułu do ubezpieczeń i od złożenia w ZUS wniosku w tej sprawie w ciągu 30 dni od rozwiązania umowy.

Na kontynuowanie ubezpieczeń decydują się zwykle osoby zwolnione z pracy, które mają stałe źródło dochodów na przykład z umowy o dzieło czy też najmu.

Ustawa o systemie ubezpieczeń społecznych nie określa, jak długo trzeba podlegać ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym, aby mieć prawo do ich kontynuowania. Osoba zainteresowana może więc przystąpić do tych ubezpieczeń i opłacać składki przez kilka lat albo kilka dni.

Opłacanie składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe może być kontynuowane, gdy osoba, która chce za siebie samodzielnie opłacać składki, nie ma innych tytułów do ubezpieczeń.
 
Osoby, które chcą kontynuować ubezpieczenia emerytalne i rentowe, muszą złożyć wniosek w tej sprawie w terminie 30 dni od ustania obowiązkowych ubezpieczeń. Wobec tego pracownik, który zostaje zwolniony z pracy, wniosek taki musi złożyć w ciągu 30 dni od rozwiązania umowy o pracę. Jeżeli wniosek zostanie złożony po tym terminie, kontynuowanie ubezpieczeń nie będzie możliwe.

Kontynuowanie ubezpieczeń wiąże się z koniecznością comiesięcznego opłacania składek. Składka na ubezpieczenie emerytalne wynosi 19,52 proc., a na rentowe 6 proc. podstawy wymiaru. Podstawę wymiaru stanowi zadeklarowana kwota nie niższa jednak niż kwota minimalnego wynagrodzenia.

Wniosek w sprawie kontynuowania ubezpieczeń należy złożyć na druku ZUS ZUA z kodem tytułu ubezpieczenia 19 00 XX w jednostce organizacyjnej ZUS, właściwej ze względu na miejsce zamieszkania osoby kontynuującej opłacanie składek. Wniosek może być również przesłany pocztą (w takim przypadku datą wpływu wniosku jest data stempla pocztowego).

Na kontynuującym ubezpieczenia ciąży obowiązek wykazywania za każdy miesiąc należnych składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe w deklaracji rozliczeniowej ZUS DRA. Deklaracja ta powinna być złożona w terminie do 10 dnia danego miesiąca za miesiąc poprzedni. W tym samym terminie powinny być opłacone składki. Osoba kontynuująca ubezpieczenia, która chce zrezygnować z opłacania składek, powinna złożyć formularz ZUS ZWUA (z kodem tytułu do ubezpieczeń 19 00 XX) i wyrejestrować się z ubezpieczeń.

Ubezpieczenia emerytalne i rentowe ustają od dnia wskazanego we wniosku o wyłączenie z tych ubezpieczeń nie wcześniej jednak niż od dnia, w którym wniosek został złożony. Nie można zatem wyrejestrować się z tych ubezpieczeń z datą wsteczną i wystąpić do ZUS o zwrot opłaconych składek.

Ubezpieczenia emerytalne i rentowe ustają również od pierwszego dnia miesiąca kalendarzowego, za który opłacono składki po terminie.

Więcej w Gazecie Prawnej z 31 lipca 2008 r.