Odsetki od kredytu na zakup środka trwałego są kosztem firmy. Ale kiedy: czy od razu po zapłacie, czy dopiero podczas amortyzacji?

Jeśli chodzi o rozliczenie odsetek, to mamy dwie możliwości:

– powiększają wartość początkową środków trwałych i wartości niematerialnych i prawnych, a tym samym firma może je zaliczyć do kosztów uzyskania przychodu jedynie poprzez odpisy amortyzacyjne, albo

– nie powiększają wartości początkowej środka trwałego czy wartości niematerialnych i prawnych, a przedsiębiorca może je zaliczyć bezpośrednio do kosztów już w momencie zapłaty.

Ustawodawca posługuje się pojęciem odsetek naliczonych do dnia przekazania składnika majątku do używania. Nie jest jednak do końca jasne, jak należy je rozumieć.

Najkorzystniejsze dla firm byłoby przyjęcie, że zasada kasowa dotycząca zaliczania odsetek do kosztów ma również zastosowanie dla ustalania wartości początkowej składnika majątku. Przy przyjęciu takiego poglądu jedynie odsetki faktycznie zapłacone do chwili przyjęcia środka trwałego czy wartości niematerialnej i prawnej do używania powiększałyby ich wartość początkową. Stanowisko takie nie ma jednak oparcia w przepisach.

Możliwe jest również stanowisko, zgodnie z którym przez odsetki naliczone należy rozumieć odsetki należne – wymagalne, czyli takie, których zapłaty można żądać od podatnika. W takiej sytuacji kluczowe dla ustalenia ostatecznej wartości początkowej składnika majątku byłyby nie samodzielne działania przedsiębiorcy, ale postanowienia umowy między nim i pożyczkodawcą (kredytodawcą). Przeciwko przyjęciu takiego rozwiązania przemawia to, że strony mogłyby dążyć do takiego skonstruowania warunków umowy pożyczki (kredytu), by jak największa część odsetek mogła być zaliczana bezpośrednio do kosztów, np. poprzez przesunięcie terminu płatności części odsetek na okres po oddaniu środka trwałego do używania.

Najmniej korzystne dla podatników jest uznanie, że przez odsetki naliczone należy rozumieć odsetki obliczone za każdy dzień przed dniem oddania środka trwałego lub wartości niematerialnej i prawnej do używania. Przyjęcie takiego rozwiązania oznacza, że firma ustalając terminy wymagalności odsetek od pożyczki (kredytu), nie ma możliwości wpłynięcia na określenie wartości początkowej składnika majątku.

Powyższe stanowisko dominuje w literaturze, ma też oparcie w przepisach. Skoro bowiem ustawodawca posłużył się terminem odsetki naliczone”, a nie należne czy zapłacone, to należy uznać, że było to działanie celowe. Nieprawidłowe byłoby więc twierdzenie, że chodziło właśnie o odsetki należne.

Natomiast odsetki od pożyczki (kredytu) należne i zapłacone za okres po przyjęciu modernizowanego środka trwałego do używania mogą stanowić koszt uzyskania przychodu (…) „w dacie zapłaty”.

Więcej w Rzeczpospolitej z 21 sierpnia 2008 r.