Tak wynika z ostatniej nowelizacji ustawy o rachunkowości, która weszła w życie 22 sierpnia. Czy zmiana formy księgowości w trakcie roku nie spowoduje jednak problemów podatkowych?

Możliwość przejścia na księgę przychodów i rozchodów dotyczy osób fizycznych, które prowadzą działalność samodzielnie, a także spółek cywilnych i jawnych osób fizycznych oraz spółek partnerskich, których przychody w 2007 r. wynosiły od 800 000 euro (3 022 000 zł to wysokość poprzedniego limitu) do 1200 000 euro (4 533 000 zł to kwota obecnego limitu).

Oczywiście zmiana formy rozliczania to konieczność przeprowadzenia pełnej procedury zamknięcia ksiąg rachunkowych oraz sporządzenia i zatwierdzenia sprawozdania finansowego. Niezbędne będzie przede wszystkim przeprowadzenie inwentaryzacji, a także księgowe ustalenie wyniku finansowego. Trzeba też pamiętać o zapewnieniu porównywalności danych w sprawozdaniu.

Czy przejście z pełnej księgowości na uproszczoną nie skomplikuje zasad obliczania dochodu z działalności? Po zmianie trzeba go ustalać na podstawie księgi przychodów i rozchodów, uwzględniając oczywiście dochód z okresu prowadzenia ksiąg rachunkowych. Tak samo będzie z dochodem rocznym, sumujemy po prostu dwa okresy:

od 1 stycznia do 31 sierpnia

– dochód wyliczony na podstawie ksiąg handlowych,

od 1 września do 31 grudnia

– dochód wyliczony na podstawie księgi podatkowej. Niezależnie jednak, jaką formę ewidencji prowadzimy, dochód i tak musimy ustalić, kierując się zasadami określonymi w ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych (dalej ustawa o PIT).

Dla przedsiębiorców prowadzących księgi rachunkowe ustawa o PIT wprowadza podział na koszty bezpośrednie i pośrednie. Pierwsze rozliczamy w roku, w którym osiągnęliśmy odpowiadające im przychody. Dotyczy to też kosztów z lat poprzednich. W tym roku można również potrącić niektóre koszty poniesione po jego zakończeniu.
Z kolei koszty pośrednie potrącamy w roku ich poniesienia. Jeśli jednak dotyczą okresu przekraczającego rok podatkowy, musimy je rozliczyć proporcjonalnie. Chyba że potrafimy określić, w jakiej części dotyczą danego roku.

Te zasady rozliczania kosztów dotyczą firm prowadzących księgi rachunkowe, ale mogą je również stosować przedsiębiorcy rozliczający się za pomocą podatkowej księgi przychodów i rozchodów. Pod warunkiem że wyodrębniają koszty odnoszące się do danego roku.

Jak rozliczać koszty po zmianie formy księgowości? Wszystko zależy od tego, jaką wybierzemy metodę: memoriałową czy uproszczoną.

O tym że założyliśmy księgę przychodów i rozchodów, trzeba poinformować naczelnika urzędu skarbowego właściwego ze względu na nasze miejsce zamieszkania.

Więcej w Rzeczpospolitej z 28 sierpnia 2008 r.