Jak rozliczyć otrzymaną pożyczkę pieniężną…

Gazeta Prawna , autor: Edyta Wereszczyńska , oprac.: GR

mar 12, 2007

Jak rozliczyć otrzymaną pożyczkę pieniężną.

Jeśli podatnik zdecyduje się na pożyczkę, musi liczyć się ze skutkami, jakie ona wywoła. Największe znaczenie
dla konsekwencji podatkowych udzielonej pożyczki będzie miało to, czy będzie to umowa odpłatna czy nie.

Przez umowę pożyczki dający pożyczkę zobowiązuje się przenieść na własność biorącego określoną ilość pieniędzy albo rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku, a biorący zobowiązuje się zwrócić tę samą ilość pieniędzy albo tę samą ilość rzeczy tego samego gatunku i tej samej jakości. Pożyczka może być odpłatna, kiedy od pożyczonej kwoty są naliczane odsetki, ale też bezpłatna, gdy odsetki nie są pobierane.

Jeśli pożyczka jest odpłatna, wówczas odsetki stanowią swego rodzaju wynagrodzenie za zawarcie tego rodzaju umowy. Sama kwota udzielonej pożyczki jest podatkowo obojętna, ponieważ co do zasady nie wpływa ona na przychody i koszty pożyczkodawcy czy pożyczkobiorcy (wyjątkiem są skapitalizowane odsetki od pożyczki). O braku skutków podatkowych nie można natomiast powiedzieć w przypadku odsetek od udzielonej pożyczki. Zapłacone odsetki wpływają na przychody i koszty w ten sposób, że w momencie ich otrzymania stanowią przychód dla pożyczkodawcy, z kolei dla pożyczkobiorcy są kosztem jego uzyskania. Podstawy do zaliczenia odsetek do kosztów podatkowych nie daje jednak podatnikowi sama ich zapłata. Konieczne jest jeszcze istnienie związku przyczynowo-skutkowego między zaciągniętą pożyczką a prowadzoną przez podatnika działalnością. Zgodnie z treścią przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych o takim związku można mówić w przypadku, gdy celem zaciągnięcia pożyczki było uzyskanie przychodów, zachowanie lub zabezpieczenie źródła przychodów. Warto przy tym pamiętać, że odsetki od pożyczki stają się przychodem dla pożyczkodawcy dopiero w chwili faktycznego otrzymania odsetek.

Inaczej jednak przedstawia się sytuacja, gdy celem pożyczki była realizacja inwestycji, która polegała na wytworzeniu lub zakupie środków trwałych. Wtedy podatnik powinien pamiętać, że odsetki od pożyczki do chwili oddania środków trwałych do używania podwyższają ich wartość początkową. Natomiast zapłacone odsetki mogą stać się kosztem podatkowym po zakończeniu danej inwestycji.

Pożyczka bezpłatna

O ile ustalenie konsekwencji podatkowych w przypadku pożyczki oprocentowanej nie powoduje większych trudności, to takie mogą się pojawić, gdy w grę wchodzi kwestia pożyczki, od której odsetki nie są naliczane. Taka umowa w świetle przepisów podatkowych wiąże się przede wszystkim z określonymi konsekwencjami po stronie pożyczkobiorcy. Jeśli bowiem pożyczkodawca zrezygnuje z otrzymywania ekwiwalentu z tytułu udzielonej pożyczki, wówczas można uznać, że pożyczkobiorca otrzymał nieodpłatne świadczenie. Będzie tak jednak tylko wtedy, gdy otrzymujący świadczenie rzeczywiście nie będzie zobowiązany do wykonania jakiegokolwiek świadczenia wzajemnego. Wyłącznie w takiej sytuacji będzie można mówić o nieodpłatności świadczenia. Wówczas takie świadczenie należy zakwalifikować jako przychód.

Więcej Gazeta Prawna