Firmy mogą korzystać z dwóch form leasingu – finansowego i operacyjnego. Wybór odpowiedniej formy zależy od potrzeb i możliwości leasingobiorcy. Zawarcie umowy będzie miało istotne skutki dla rozliczeń podatkowych zarówno finansującego, jak i korzystającego z przedmiotu leasingu.
Umowa leasingu przypomina nieco umowę najmu, czy dzierżawy. Przedsiębiorcy coraz chętniej korzystają z leasingu, gdyż jest on łatwiejszy w uzyskaniu od kredytu bankowego. Leasingobiorcy mogą odnieść korzyści podatkowe (zwłaszcza w przypadku leasingu operacyjnego), których nie osiągnęliby w przypadku zwykłego zakupu środków trwałych, zakupu na kredyt, czy dzierżawy sprzętu lub nieruchomości.
Leasing w kodeksie cywilnym
Szczegółowo kwestie umowy leasingu, praw i obowiązków stron regulują przepisy art. 7091 i następne ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz.U. nr 16, poz. 93 z późn. zm). Zgodnie z kodeksem cywilnym przepisy o leasingu stosuje się także do umów, przez które jedna strona zobowiązuje się oddać rzecz stanowiącą jej własność do używania albo do używania i pobierania pożytków drugiej stronie, a druga strona zobowiązuje się zapłacić właścicielowi rzeczy w umówionych ratach wynagrodzenie pieniężne, równe co najmniej wartości rzeczy w chwili zawarcia tej umowy.
Przez umowę leasingu finansujący zobowiązuje się, w zakresie działalności swego przedsiębiorstwa, nabyć rzecz od oznaczonego zbywcy na warunkach określonych w tej umowie i oddać tę rzecz korzystającemu do używania albo używania i pobierania pożytków przez czas oznaczony. Podmiot finansujący potocznie zwany jest leasingodawcą. Nabywa on na własność przedmiot leasingu i udostępnia go w zamian za opłatę. Leasingodawcą może być wyspecjalizowana spółka zajmująca się tylko tego typu usługami, a często są to firmy powołane przez banki. Z kolei korzystający (leasingobiorca) zobowiązuje się zapłacić finansującemu w uzgodnionych ratach wynagrodzenie pieniężne, równe co najmniej cenie lub wynagrodzeniu z tytułu nabycia rzeczy przez finansującego. W zamian może użytkować przedmiot leasingu.
Umowy tylko na piśmie
Zgodnie z kodeksem cywilnym umowa leasingu musi być zawarta na piśmie pod rygorem nieważności. Jeżeli rzecz nie . zostanie wydana korzystającemu w ustalonym terminie na skutek okoliczności, za które ponosi on odpowiedzialność, umówione terminy płatności rat pozostają niezmienione. Kolejne przepisy nakazują, by leasingodawcą wydał korzystającemu rzecz w takim stanie, w jakim znajdowała się ona w chwili wydania finansującemu przez zbywcę, przy czym finansujący nie odpowiada wobec korzystającego za przydatność rzeczy do umówionego użytku. Korzystający powinien otrzymać razem z przedmiotem leasingu odpis umowy finansującego ze zbywcą lub odpisy innych posiadanych dokumentów dotyczących tej umowy. Chodzi zwłaszcza o odpis dokumentu gwarancyjnego co do jakości rzeczy, otrzymanego od zbywcy lub producenta.
Umowa leasingu wygasa, jeśli po wydaniu korzystającemu rzecz została utracona z powodu okoliczności, za które finansujący nie ponosi odpowiedzialności. Leasingobiorca powinien niezwłocznie zawiadomić finansującego o utracie rzeczy. W takim przypadku finansujący może żądać od korzystającego natychmiastowego zapłacenia wszystkich przewidzianych w umowie a niezapłaconych rat, pomniejszonych o korzyści,
jakie finansujący uzyskał wskutek ich zapłaty przed umówionym terminem i wygaśnięcia umowy leasingu oraz z tytułu ubezpieczenia rzeczy, a także naprawienia szkody,
Przedmiot umowy
Jeżeli umowa leasingu zastrzega, że korzystający ma ponosić koszty ubezpieczenia rzeczy od jej utraty w czasie trwania leasingu, a w umowie tej nie ma innych postanowień, koszty te obejmują składkę z tytułu ubezpieczenia na ogólnie przyjętych warunkach. Leasingobiorca powinien utrzymywać przedmiot leasingu w należytym stanie oraz ponosić ciężary związane z własnością lub jego posiadaniem. Kodeks cywilny precyzuje, że chodzi w tym wypadku zwłaszcza o zapewnienie konserwacji i napraw niezbędnych do zachowania rzeczy w stanie niepogorszonym, z uwzględnieniem jej zużycia wskutek prawidłowego używania. Finansujący ma prawo sprawdzić, czy leasingobiorca prawidłowo wywiązuje się z tych obowiązków. Jeśli umowa leasingu nie zastrzega, że konserwacji i napraw rzeczy dokonuje osoba mająca określone kwalifikacje, korzystający powinien niezwłocznie zawiadomić finansującego o konieczności dokonania istotnej naprawy rzeczy. Kodeks cywilny chroni także prawa leasingobiorcy. Co prawda z zasady finansujący nie odpowiada wobec korzystającego za wady rzeczy, jednak odpowiedzialność ta istnieje, gdy wady te powstały na skutek okoliczności, za które finansujący ponosi odpowiedzialność. Najważniejsze jednak, że postanowienia umowne mniej korzystne dla leasingobiorcy są nieważne.
Zawarcie przez finansującego umowy ze zbywcą skutkuje przejściem na korzystającego uprawnień z tytułu wad rzeczy przysługujących finansującemu względem zbywcy. Wyjątkiem od tej reguły jest prawo do odstąpienia przez finansującego od umowy ze zbywcą. Wykonanie przez leasingobiorcę uprawnień wobec zbywcy, o których była wyżej mowa, nie wpływa na jego obowiązki wynikające z umowy leasingu, chyba że finansujący odstąpi od umowy ze zbywcą z powodu wad rzeczy. Leasingobiorca może zażądać od finansującego, by odstąpił od umowy ze zbywcą z powodu wad rzeczy. Uprawnienie leasingodawcy do odstąpienia od umowy musi jednak wynikać z przepisów prawa lub umowy ze zbywcą. Bez zgłoszenia żądania przez korzystającego finansujący nie może odstąpić od umowy ze zbywcą z powodu wad przedmiotu leasingu. Reguła ta powoduje, że w przypadku wady rzeczy leasingodawcą jest niejako uzależniony od leasingobiorcy. Jedyne uprawnienie związane z nabyciem wadliwego towaru zależy od czynności leasingobiorcy.
Umowa leasingu wygasa, jeżeli finansujący odstąpi od umowy ze zbywcą z powodu wad rzeczy. Finansujący może żądać od korzystającego natychmiastowego zapłacenia wszystkich przewidzianych w umowie, a niezapłaconych rat, pomniejszonych o korzyści, jakie finansujący uzyskał wskutek ich zapłaty przed umówionym terminem i wygaśnięcia umowy leasingu oraz umowy ze zbywcą.
Więcej Gazeta Prawna.