Pracodawca, który chce np. obniżyć wynagrodzenie bądź zmniejszyć wymiar czasu pracy musi zmienić warunki zatrudnienia swojemu pracownikowi.

W pierwszej kolejności może on zaproponować zawarcie porozumienia zmieniającego warunki pracy a jeżeli jest to niemożliwe wręczyć tzw. wypowiedzenie zmieniające. Instytucja ta uregulowana jest w art. 42 §1 – 3 k.p. i pozwala na zmianę warunków w drodze jednostronnej decyzji pracodawcy. W jakich sytuacjach można je wręczyć oraz co musi ono zawierać?

Porozumienie zmieniające

Pierwszym krokiem pracodawcy, który chce zmienić warunki zatrudnienia swojemu pracownikowi powinno być zaproponowanie mu zawarcie porozumienia o zmianie warunków pracy i płacy. Pracownik na zawarcie takiego porozumienia musi wyrazić swoją zgodę.

Porozumienie powinno być zawarte na piśmie. Najlepiej określić w nim datę, od której zmiana warunków będzie skuteczna. Ponadto może ono zawierać szereg dodatkowych postanowień, które pozwolą dostosować jego treść do potrzeb konkretnego przypadku np. wskazywać okres czasu, po którym pracownik powróci do poprzednich warunków zatrudnienia. Zawierając porozumienie nie jest jednak wymagane wskazywanie przyczyny zmiany warunków. Pracownik, który wyraził zgodę na jego podpisanie nie może również podważać zasadności wprowadzenia na jego podstawie nowych warunków zatrudnienia. (wyrok SN z 8 kwietnia 1998 r., I PKN 29/98)

Tryb stosowania wypowiedzenia zmieniającego

Jeżeli uzyskanie zgody pracownika na podpisanie porozumienia nie jest możliwe, pracodawca może wręczyć wypowiedzenie zmieniające. Jest ono jednostronnym oświadczeniem pracodawcy, zmierzającym do zmiany istotnych warunków pracy lub płacy pracownika. Mają do niego odpowiednie zastosowanie przepisy o wypowiadaniu umowy o pracę. W praktyce najważniejszą tego konsekwencją jest konieczność wskazania w nim przyczyny uzasadniającej wypowiedzenie oraz odpowiednie stosowanie przepisów przewidujących ochronę stosunku pracy (np. szczególna ochrona stosunku pracy kobiet w ciąży, pracowników w tzw. wieku emerytalnym, działaczy związkowych).

Wypowiedzenie zmieniające powinno zawierać oświadczenie o wypowiedzeniu dotychczasowych warunków pracy lub płacy.

Samo poinformowanie pracownika o nowych warunkach nie spełnia jeszcze takiego wymogu (wyrok SN z dnia 7 stycznia 1997 r., I PKN 51/96). Następnie należy wskazać na piśmie nowe warunki zatrudnienia, czyli np. wysokość wynagrodzenia lub nowy wymiar czasu pracy.

W wypowiedzeniu powinno się ponadto znaleźć pouczenie o prawie pracownika do odmowy przyjęcia nowych warunków oraz o tym, że w razie złożenia takiego oświadczenia dojdzie do rozwiązania umowy z upływem okresu wypowiedzenia. Brak pouczenia powoduje, że pracownik będzie mógł odmówić przyjęcia nowych warunków do końca okresu wypowiedzenia.

Nie należy również zapomnieć o informacji o prawie pracownika do odwołania się do sądu pracy. Pracownik może to zrobić zarówno, jeżeli przyjął zaproponowane warunki jak i wtedy, gdy odmówił ich przyjęcia a stosunek pracy w rezultacie uległ rozwiązaniu. Termin do złożenia odwołania biegnie od doręczenia pisma o wypowiedzeniu.

przeczytaj cały artykuł >>