Stosownie do przepisów ustawy z dnia 27 czerwca 2003 r. o rencie socjalnej (Dz.U Nr 135, poz. 1268 z późn. zm.) prawo do tego świadczenia przysługuje:

1) osobom posiadającym obywatelstwo polskie, zamieszkującym i przebywającym na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej (art. 2 pkt 1 ustawy),

2) cudzoziemcom, zamieszkującym i przebywającym na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej na podstawie zezwolenia na osiedlenie się, zezwolenia na pobyt rezydenta długoterminowego Wspólnot Europejskich, zezwolenia na zamieszkanie na czas oznaczony, udzielonego w związku z okolicznością określoną w art. 53 ust. 1 pkt 13 ustawy z dnia 13 czerwca 2003 r. o cudzoziemcach (Dz.U. Nr 128, poz. 1175 z późn. zm.)1, zgody na pobyt tolerowany lub w związku z uzyskaniem w Rzeczypospolitej statusu uchodźcy (art. 2 pkt 2 ustawy),

3) mającym miejsce zamieszkania i przebywającym na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej obywatelom państw członkowskich Unii Europejskiej, państw Europejskiego Obszaru Gospodarczego nienależących do Unii Europejskiej lub państw niebędących stronami umowy o Europejskim Obszarze Gospodarczym, którzy mogą korzystać ze swobody przepływu osób na podstawie umów zawartych przez te państwa ze Wspólnotą Europejską i jej państwami członkowskimi, posiadającym prawo pobytu lub prawo stałego pobytu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej (art. 2 pkt 3 ustawy)

– jeżeli umowy międzynarodowe nie stanowią inaczej.

Krąg osób uprawnionych

Obecnie świadczenie to przysługuje osobie pełnoletniej, całkowicie niezdolnej do pracy z powodu naruszenia

sprawności organizmu, które powstało:

1) przed ukończeniem 18 roku życia,

2) w trakcie nauki w szkole lub w szkole wyższej – przed ukończeniem 25 roku życia,

3) w trakcie studiów doktoranckich lub aspirantury naukowej.

Jeżeli całkowita niezdolność do pracy jest trwała – przysługuje renta socjalna stała; jeżeli całkowita niezdolność do pracy jest okresowa – przysługuje renta socjalna okresowa.

Renta socjalna nie przysługuje osobie uprawnionej do:

1) emerytury,

2) uposażenia w stanie spoczynku,

3) renty z tytułu niezdolności do pracy,

4) renty inwalidzkiej lub pobierającej świadczenie o charakterze rentowym z instytucji zagranicznych,

5) renty strukturalnej,

6) zasiłku przedemerytalnego lub świadczenia przedemerytalnego, a także osobie, będącej właścicielem lub posiadaczem (samoistnym lub zależnym) nieruchomości rolnej, w rozumieniu przepisów Kodeksu cywilnego o powierzchni użytków rolnych przekraczającej 5 ha przeliczeniowych. Natomiast osobie, będącej współwłaścicielem nieruchomości rolnej, renta socjalna nie przysługuje, jeżeli udział tej osoby przekracza 5 ha przeliczeniowych.

Ponadto świadczenie to nie przysługuje za okres tymczasowego aresztowania lub odbywania kary pozbawienia wolności.

Jednakże osobie tymczasowo aresztowanej lub odbywającej karę pozbawienia wolności, samotnie gospodarującej, nieposiadającej innego przychodu i niemającej prawa do renty rodzinnej, a będącej właścicielem lokalu mieszkalnego (domu jednorodzinnego), której przysługuje spółdzielcze prawo do lokalu lub która jest najemcą lokalu mieszkalnego, wchodzącego w skład mieszkaniowego zasobu gminy, innych jednostek samorządu terytorialnego albo stanowiącego własność Skarbu Państwa lub państwowych osób prawnych – może być wypłacane 50% kwoty renty socjalnej, jeżeli zobowiąże się pisemnie, że z kwoty tej będzie dokonywała opłat z tytułu Czynszu lub innych należności za lokal mieszkalny (dom jednorodzinny), a w lokalu (domu jednorodzinnym) nie przebywają inne osoby. Z kwoty tej nie dokonuje się potrąceń i egzekucji.

Osoba, mająca ustalone prawo do renty socjalnej oraz dyrektor aresztu śledczego lub zakładu karnego, powiadamia pisemnie właściwą jednostkę organizacyjną ZUS bądź organ emerytalno-rentowy o tymczasowym aresztowaniu bądź odbywaniu kary pozbawienia wolności, podając w szczególności datę osadzenia w areszcie lub datę rozpoczęcia odbywania kary pozbawienia wolności.

Osoba, ubiegająca się o wypłatę 50% renty socjalnej, poza powyższym powiadomieniem, składa wypełnioną część V wniosku o rentę socjalną i podejmuje zobowiązanie, że z tej kwoty będzie dokonywała opłaty z tytułu czynszu lub innych należności za lokal mieszkalny lub dom jednorodzinny.

Więcej Przegląd Ubezpieczeniowy.