Osoba na urlopie wychowawczym podlega obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowemu, jeżeli nie ma innego tytułu do tych ubezpieczeń. Dlatego jej pracodawca wykazuje za nią składki na te ubezpieczenia w imiennym raporcie miesięcznym ZUS RCA z kodem tytułu do ubezpieczeń 1211 xx (urlop wychowawczy).

Obowiązkiem osoby przebywającej na urlopie wychowawczym jest poinformowanie płatnika składek o zmianie swojej sytuacji ubezpieczeniowej, tj. o ustaleniu prawa do emerytury lub renty oraz o innych tytułach do ubezpieczeń. Takim innym tytułem jest wykonywanie pracy na podstawie umowy-zlecenia. Gdy osoba na urlopie wychowawczym równocześnie pracuje na umowę-zlecenie, z tej umowy podlega obowiązkowo ubezpieczeniom społecznym i zdrowotnemu, natomiast z urlopu wychowawczego nie powinny być za nią wykazywane zarówno składki na ubezpieczenia emerytalne, rentowe, jak i zdrowotne.

Inaczej jest, gdy osoba przebywająca na urlopie wykonuje w tym okresie umowę o dzieło. Ta umowa nie jest tytułem do ubezpieczeń, gdyż nie została wymieniona w art. 6 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych. Od przychodu z niej uzyskanego trzeba opłacać składki na ubezpieczenia społeczne i zdrowotne, gdy umowa o dzieło jest zawarta z własnym pracodawcą lub wykonywana na jego rzecz.

Opracowanie: Ewa Suszek

Więcej w Rzeczpopolitej z 13 marca 2009 r.