W myśl art. 92 k.p. odprawa emerytalna lub rentowa to jednorazowe, obowiązkowe świadczenie pieniężne przysługujące pracownikowi od pracodawcy wtedy, gdy jego stosunek pracy ustał w związku z przejściem na emeryturę lub rentę.

Sąd Najwyższy uznał w wyroku z 5 czerwca 2007 r. (IPK58/07), że pobranie przez pracownika  w 1981 r. odprawy rentowej z tytułu okresowego ustania stosunku pracy w związku z nabyciem prawa do renty chorobowej na podstawie art 29a ustawy z 23 stycznia 1968 r. o powszechnym zaopatrzeniu emerytalnym pracowników i ich rodzin (DzU nr 3, poz. 6 ze zm.) nie wyklucza nabycia prawa do odprawy pieniężnej z tytułu ustania kolejnego stosunku pracy w związku z przejściem na emeryturę. Sąd Najwyższy stwierdził, że w tym przypadku było to świadczenie rodzajowo odmienne od renty inwalidzkiej, a tylko przejście na rentę inwalidzką i pobranie za to odprawy wykluczałoby nabycie teraz prawa do odprawy emerytalnej.

Obowiązujący od 2 czerwca 1996 r. art. 92 § 2 k.p. wyłącza możliwość wielokrotnego nabycia prawa do odprawy z tytułu ustania kolejnego stosunku pracy zawartego po skorzystaniu z odprawy emerytalnej lub rentowej. Dopuszcza się jedynie nabycie tzw. odprawy uzupełniającej. Wyrównuje ona wysokość tego świadczenia w zależności od zatrudnienia, co jest zgodne z zasadami współżycia społecznego, uwzględniającymi nabywanie wyższych pracowniczych świadczeń pieniężnych z racji dłuższego stażu pracy.

W przypadku zaś  omyłkowo wypłaconej odprawy pracownikowi,  art. 92 § 2 k.p. nie stanowi podstawy, aby pozbawić go prawa do odprawy emerytalnej lub rentowej, nawet gdy wcześniej takie świadczenie wypłacono mu wbrew przepisom. Tak uznał Sąd Najwyższy w wyroku z 1 grudnia 1999 r. (I PKN 386/99).

Opracowanie: Andrzej Jurczewski

Więcej w Rzeczpospolitej z 13 marca 2009 r.