Polska spółka wypłacając wynagrodzenie spółce babce w postaci odsetek od otrzymanej pożyczki, zobowiązana jest do pobrania zryczałtowanego podatku u źródła (działa w charakterze płatnika). Zgodnie z art. 21 ust. 1 pkt 1 ustawy o CIT podatek ten wynosi 20% przychodów z odsetek. Jednak na podstawie dwustronnych umów o unikaniu podwójnego opodatkowania (zawartych między Polską i ponad 180 krajami) jego stawka może być zredukowana do 5 lub 10% (w zależności od umowy), pod warunkiem że podatnik przedstawi certyfikat rezydencji.
Na podstawie art. 9a ustawy o CIT jeśli wartość transakcji z powiązaną spółką przekroczy ustawowy limit obrotów (dla pożyczek jest to równowartość 30 000 euro), podatnik ma obowiązek sporządzenia dokumentacji podatkowej w zakresie cen transferowych. Jeśli tego nie zrobi, a dodatkowo warunki transakcji odbiegają od rynkowych, naraża się na sankcję w postaci karnego 50% podatku wymierzonego od różnicy między dochodem zadeklarowanym, a określonym przez organ podatkowy/skarbowy (art. 19a ustawy o CIT). Warunki rynkowe dla umowy pożyczki to przede wszystkim poziom odsetek, który powinien być zbliżony do najniższych odsetek, jakie spółka musiałaby zapłacić podmiotowi niezależnemu za uzyskanie pożyczki na podobny okres i w porównywalnych warunkach. Wynika to z § 15 rozporządzenia ministra finansów z 10 października 1997 r. w sprawie sposobu i trybu określania dochodów podatników w drodze oszacowania cen w transakcjach dokonywanych przez tych podatników. Ponadto w razie nie sporządzenia dokumentacji osoby reprezentujące spółkę (zarząd) narażone są na odpowiedzialność karnoskarbową z tytułu niedopełnienia obowiązków związanych z unormowaniami w zakresie cen transferowych (m.in. zagrożone są karą grzywny do 120 stawek dziennych zgodnie z art. 80 § 1 kodeksu karnego skarbowego).
Z art. 16 ust. 1 pkt 60 i 61 ustawy o CIT wynika, że w przypadku udzielenia przez spółkę bezpośrednio powiązaną kapitałowo drugiej spółce pożyczki odsetki od tej pożyczki po przekroczeniu trzykrotności wartości kapitału zakładowego nie będą w tej części kosztem uzyskania przychodu.
Opracowanie: Ewa Suszek
Wiecej w Rzeczpospolitej z 4.05.2009 r.