Od 1 stycznia 2009 r. obowiązuje ustawa z dnia 4 września 2008 r. o zmianie ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych. Mogą z niej skorzystać ci, którzy już pobierają emeryturę lub rentę, a którym ZUS wyliczył zerowe dochody za wybrane lata pracy. Od 1 stycznia ZUS zamiast zerowych dochodów bierze pod uwagę najniższe wynagrodzenie dla danego okresu. Z ustawy mogą skorzystać też ci, którym przy wyliczeniu emerytury uwzględniono rzeczywiste dochody i nie mają żadnego roku zerowego.

Do wyliczania świadczenia można wskazać zarobki z 10 kolejnych lat z ostatnich 20 przed złożeniem wniosku albo 20 lat wybranych z całego okresu pracy. O korzystne przeliczenie emerytur z uwzględnieniem wynagrodzenia minimalnego mogą wystąpić tylko osoby które były zatrudnione na podstawie umowy o pracę.

W celu przeliczenia świadczeń trzeba złożyć w ZUS prośbę o przeliczenie świadczenia z uwzględnieniem minimalnego wynagrodzenia za okresy dotychczas uwzględniane jako zerowe.

Na podwyżkę mogą liczyć osoby, które nie mają dokumentów płacowych, ale chcąc zamienić zerowy dochód na pensję minimalną, muszą mieć dokumenty potwierdzające, że w spornym okresie pracowały lub poszukać świadków, którzy potwierdzą, że pracowało się w danym zakładzie.

Zamiana emerytury z wcześniejszej na zwykłą

ZUS zamienia wcześniejszą emeryturę na zwykłą zgodnie z art. 53 ust. 4 ustawy o emeryturach. Przy zamianie emerytury Zakład na nowo wylicza świadczenie. I do nowego dopisuje wyższą kwotę bazową. Kwota bazowa to 100 proc. przeciętnego wynagrodzenia pomniejszonego o składki na ubezpieczenia społeczne.

A zatem trzeba wystąpić z odpowiednim wnioskiem do oddziału ZUS w miejscu zamieszkania. Na przeliczenie Zakład ma 30 dni.

Wcześniejszą emeryturę na normalną można zmienić, gdy spełnione są następujące warunki:

– ustawowy wiek emerytalny. Kobiety – 60 lat, mężczyźni – 65.

– co najmniej 30 miesięczny okres dorabiania na wcześniejszej emeryturze.

Zmianie podlega jednak tylko tzw. część socjalna emerytury tj. 24 proc. kwoty bazowej. I tylko tę część ZUS podwyższa. Tymczasem emerytura i renta składają się z dwóch części – socjalnej i stażowej. ZUS jednak nie chce podwyższać kwoty bazowej przy części stażowej.

Z taką argumentacją nie zgodziła się emerytka, która podała ZUS do sądu. W konsekwencji w maju 2008r. Sąd Najwyższy (sygn. IUZP1/08) nakazał ZUS przeliczyć świadczenie jeszcze raz, z uwzględnieniem wyższej kwoty bazowej zarówno przy części socjalnej, jak i stażowej.

Waloryzacja

Co roku w marcu emeryci i renciści mają waloryzację, czyli podwyżkę świadczeń.
Wskaźnik waloryzacji uwzględnia inflację oraz 20 proc. wzrostu płac. Waloryzacja jest przeprowadzana z urzędu – ZUS sam obliczy nowe, wyższe świadczenie.

Waloryzowane są też wszystkie specjalne dodatki dodatek pielęgnacyjny dodatek dla sierot zupełnych, dodatek kombatancki, dodatek za tajne nauczanie.