Przyjmując zadatek na poczet wykonania umowy, przedsiębiorca musi naliczyć VAT. Gdy umowa nie dojdzie do skutku, powinien skorygować należny podatek.
Z przepisów kodeksu cywilnego wynika, że zadatek jest określoną sumą pieniężną przekazywaną kontrahentowi przy zawieraniu umowy. Pełni on funkcję zabezpieczającą wierzyciela, a w razie niewykonania umowy przez dłużnika niewątpliwie można go uznać za rodzaj odszkodowania.
Zgodnie z art. 19 ust. 11 ustawy o VAT, jeżeli przed wydaniem towaru lub wykonaniem usługi otrzymano część należności, w szczególności przedpłatę, zaliczkę, zadatek, ratę, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą jej otrzymania w tej części. W ciągu siedmiu dni trzeba wystawić fakturę potwierdzającą otrzymanie zadatku. Data wystawienia faktury nie wpłynie na zmianę terminu powstania obowiązku podatkowego, gdyż ten powstanie zawsze w chwili otrzymania zadatku. Podatek z tego tytułu należy zatem wykazać w deklaracji VAT w okresie rozliczeniowym, w którym otrzymaliśmy część należności podlegającą opodatkowaniu.
Jeżeli następnie dojdzie do skutku dostawa towarów, kwotę zadatku zaliczymy na poczet wynagrodzenia za to świadczenie.
Jeśli wystawiona uprzednio faktura dokumentująca otrzymanie zadatku nie obejmuje całej ceny brutto, mamy obowiązek wystawienia faktury końcowej.
Gdy kontrahent nie wywiąże się z umowy, zatrzymanie zadatku nie będzie opodatkowane VAT. Tym samym zatrzymany zadatek, który nie wiąże się z żadnym świadczeniem, nie będzie ekwiwalentem wynagrodzenia, lecz będzie pełnił funkcję odszkodowawczą.
Więcej w Rzeczpospolitej z 15 czerwca 2009 r.