Problematykę dni wolnych reguluje ustawa z dnia 18 stycznia 1951 r. o dniach wolnych od pracy. Została ona znowelizowana po 1989 r. i obecnie katalog dni wolnych składa się z dwóch elementów: świąt państwowych i świąt Kościoła katolickiego. W przypadku świąt państwowych wolne przysługuje z mocy prawa, a zatem ani pracodawca ani pracownik nie muszą podejmować żadnych czynności, by z wolnego skorzystać.
Inaczej jest z dniami tylko zwyczajowo uznanymi za wolne od pracy, np. Wielki Piątek, Wigilia Bożego Narodzenia czy też Sylwestra. Pracodawca nie ma obowiązku udzielania wolnego w te dni – może to jednak na zasadzie dysponowania czasem pracowników uczynić. Nie powinien jednak tego przywileju uszczuplać przez obowiązek odpracowania, co jest to oczywiście możliwe, ale nie w dzień uznany za ustawowo wolny od pracy, np. w sobotę poprzedzającą lub następującą po określonym święcie. Należy pamiętać, że wolne soboty nie korzystają ze statusu dni ustawowo wolnych od pracy jakim są wszystkie niedziele i święta.
Osoby należące do kościołów i innych związków wyznaniowych, których święta religijne nie są dniami ustawowo wolnymi od pracy, mogą na własną prośbę uzyskać zwolnienie od pracy lub nauki na czas niezbędny do obchodzenia tych świąt.
Pracownik prośbę o udzielenie zwolnienia od pracy, powinien zgłosić co najmniej 7 dni przed dniem zwolnieniem. Pracodawca zawiadamia pracownika o warunkach odpracowania nie później niż 3 dni przed dniem zwolnienia. Obie strony mają więc obowiązki informacyjne – ze względów dowodowych należy zalecić składanie wniosku i informacji na piśmie z zachowaniem kopii dokumentu. Wskazanych zasad nie stosuje się w razie świąt religijnych przypadających w określonym dniu każdego tygodnia. Zwolnienie może być udzielone pod warunkiem odpracowania czasu zwolnienia, bez prawa do dodatkowego wynagrodzenia w dni ustawowo wolne od pracy lub pracę w godzinach nadliczbowych.
Osoby niepełnoletnie mogą korzystać z tego prawa na wniosek swych rodziców bądź opiekunów prawnych. Uczeń lub student należący do kościoła lub innego związku wyznaniowego, którego święta religijne nie są dniami ustawowo wolnymi, zgłasza prośbę o udzielenie zwolnienia od nauki do szkoły w sposób przyjęty w szkole na początku roku szkolnego (akademickiego) lub w toku nauki, nie później jednak niż 7 dni przed dniem zwolnienia. Udzielając zwolnienia od nauki, szkoła określa jednocześnie sposób wyrównania zaległości dydaktycznych.
Należy podkreślić, że wskazane uprawnienia należą się tylko członkom zarejestrowanych na podstawie ustawy lub na podstawie rozporządzenia MSWiA kościołów i innych związków wyznaniowych.
Więcej w Rzeczpospolitej z 18 czerwca 2009 r.