Do grup zawodowych, które mogą otrzymać dodatkowe świadczenie przy rozstaniu z etatami należą m.in.:
Nauczyciele zatrudnieni na podstawie mianowania. Świadczenie wypłaca dyrektor szkoły, a w przypadku likwidacji szkoły, obowiązek wypłaty odprawy może przejść na organ prowadzący szkołę, jeśli zarządził jej likwidację (wyrok SN z 2 października 2002 r., I PKN 609/01).
Odprawa nie przysługuje nauczycielowi mianowanemu, przeniesionemu do innej szkoły na jego wniosek lub za jego zgodą, nawet gdy szkoła, w której był zatrudniony przed przeniesieniem uległa likwidacji (wyrok SN z 12grudnia 2001 r., I PKN 712/00). Przeniesienie nauczyciela mianowanego do innej szkoły na podstawie art. 18 Karty nauczyciela nie powoduje rozwiązania dotychczasowego stosunku pracy.
Pracownicy samorządowi zatrudnieni na podstawie wyboru w przypadku rozwiązania ich stosunku pracy z upływem kadencji (wójtowie, burmistrzowie, prezydenci miast, starostowie i wice-starostowie, członkowie zarządu powiatu, marszałkowie, wicemarszałkowie oraz członkowie zarządu województwa) otrzymają świadczenie w wysokości trzymiesięcznego wynagrodzenia, wyliczanego na podstawie zasad ustalania ekwiwalentu za urlop wypoczynkowy.
Nie mogą na nią liczyć, jeśli zostaną ponownie zatrudnieni w najbliższej kadencji na podstawie stosunku pracy z wyboru w tym samym urzędzie.
Do wymienionych osób nie stosuje się art. 75 kp., który przyznaje odprawę w wysokości jednomiesięcznego wynagrodzenia pracownikom zatrudnionym na podstawie wyboru, jeśli nie pozostawali oni na urlopie bezpłatnym w związku z wyborem.
Pracownicy według woli pracodawcy. Art 18 § i kp. przyznaje możliwość wprowadzenia do treści umowy świadczeń przysługujących innej grupie zawodowej oraz takich, które nie znajdują odpowiednika w żadnych przepisach. Przeważnie są to specyficzne odprawy przyznawane pracownikom zarządzającym firmami, członkom zarządu, w razie rozwiązania stosunku pracy.
Rodzina zmarłego pracownika W razie śmierci pracownika w trakcie stosunku pracy bądź w czasie pobierania po jego rozwiązaniu zasiłku z tytułu niezdolności do pracy wskutek choroby, pracodawca ma obowiązek wypłacić rodzinie zmarłego odprawę pośmiertną Mocą art. 93 § 1 k.p. odprawa ta przysługuje bez względu na to, czy śmierć pracownika była następstwem jego winy czy też nie.
Wysokość odprawy pośmiertnej jest uzależniona od okresu zatrudnienia pracownika u danego pracodawcy i w braku korzystniejszych regulacji w aktach wewnątrzzakładowych wynosi:
– jednomiesięczne wynagrodzenie, jeżeli pracownik był zatrudniony krócej niż dziesięć lat;
– trzymiesięczne wynagrodzenie, jeżeli pracownik był zatrudniony co najmniej dziesięć lat;
– sześciomiesięczne wynagrodzenie, jeżeli pracownik był zatrudniony co najmniej 15 lat.
Uprawnionymi do wypłaty odprawy są małżonek oraz inni członkowie rodziny spełniający
warunki wymagane do otrzymania renty rodzinnej w myśl art. 68 – 71 ustawy
z 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z FUS.
Odprawę, jeśli przysługuje więcej niż jednej osobie, dzieli się w częściach równych pomiędzy wszystkich uprawnionych członków rodziny. Jeżeli po zmarłym pracowniku pozostał tylko jeden członek rodziny uprawniony do odprawy pośmiertnej, przysługuje mu odprawa w wysokości połowy kwoty ustalonej na powyższych zasadach (art. 93 § 5 – 6 k.p.).
Więcej w Rzeczpospolitej z 31 lipca 2009 r.