Ze względu na tę zmianę od 1 września 2009 r. na pobierających zasiłek macierzyński lub zasiłek w wysokości zasiłku macierzyńskiego nie będzie już spoczywał obowiązek przekazywania płatnikowi składek danych o prawie do emerytury lub renty bądź innym tytule do ubezpieczeń. Płatnik za każdą osobę, której będzie wypłacał zasiłek macierzyński, wykaże należne składki na ubezpieczenia emerytalne i rentowe w imiennym raporcie miesięcznym ZUS RCA.

Płatnicy muszą pamiętać o tym, że nowe zasady trzeba stosować do zasiłków macierzyńskich należnych za okres od 1 września 2009 r. Jeżeli we wrześniu płatnik będzie wypłacał zasiłek macierzyński należny za okres do końca sierpnia, to od kwoty zasiłku naliczy składki na ubezpieczenia emerytalne i rentowe tylko wtedy, gdy ubezpieczony będzie spełniał warunki do podlegania ubezpieczeniom. Chodzi o taką osobę, która nie będzie miała ustalonego prawa do emerytury lub renty oraz innych tytułów do ubezpieczeń.

Od 1 września 2009 r. osoba, która w okresie pobierania zasiłku macierzyńskiego lub zasiłku w wysokości zasiłku macierzyńskiego będzie jednocześnie:

1) wykonywała pracę nakładczą,

2) wykonywała pracę na podstawie umowy agencyjnej, umowy zlecenia lub innej umowy
o świadczenie usług, do której zgodnie z kodeksem cywilnym stosuje się przepisy dotyczące zlecenia,

3) prowadziła pozarolniczą działalność lub współpracowała przy wykonywaniu działalności,

4) wykonywała odpłatnie pracę na podstawie skierowania do pracy, w czasie odbywania kary pozbawienia wolności lub tymczasowego aresztowania,

5) duchownym,

będzie obowiązkowo podlegała ubezpieczeniom z zasiłku macierzyńskiego, a z tytułów wymienionych w pkt 1-5 będzie mogła przystąpić do dobrowolnych ubezpieczeń emerytalnego i rentowych.

Do 31 sierpnia osoba, która w okresie pobierania zasiłku macierzyńskiego wykonuje umowę zlecenie, w czasie jej wykonywania podlega ubezpieczeniom społecznym jako zleceniobiorca. Nie podlega natomiast ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym z pobieranego zasiłku macierzyńskiego. Od 1 września będzie odwrotnie: obowiązkowe będą ubezpieczenia emerytalne i rentowe z zasiłku macierzyńskiego, a ze zlecenia ubezpieczenia emerytalne i rentowe zmienią się w dobrowolne z obowiązkowych.

Również osoba, która w czasie pobierania zasiłku macierzyńskiego zdecyduje się prowadzić działalność gospodarczą, z niej będzie podlegała dobrowolnym ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym, a tytułem do obowiązkowych ubezpieczeń będzie zasiłek macierzyński. O rozpoczęciu lub prowadzeniu biznesu nie będzie już informowała pracodawcy.

Natomiast wykonywana w okresie pobierania zasiłku macierzyńskiego umowa o dzieło zarówno do 31 sierpnia 2009 r., jak i po tym terminie nie ma żadnego znaczenia. Nie jest ona bowiem samoistnym tytułem do ubezpieczeń

Zmiany te nie dotyczą jednak osób przebywających na urlopie wychowawczym. Nadal będą one podlegały obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym z racji przebywania na wychowawczym, jeżeli nie mają ustalonego prawa do emerytury lub renty oraz innych tytułów rodzących obowiązek ubezpieczeń społecznych. Te osoby również po 31 sierpnia będą przekazywać płatnikowi informację o prawie do emerytury lub renty oraz innych tytułach do ubezpieczeń. Tym samym przebywający na urlopie wychowawczym, który w tym okresie wykonuje umowę zlecenie lub ma inny tytuł do ubezpieczeń emerytalnego i rentowych, podlega ubezpieczeniom z tego innego tytułu. Natomiast z urlopu wychowawczego składki w tym okresie nie są za taką osobę wykazywane.

Płatnikiem składek za osoby pobierające zasiłek macierzyński są:

– pracodawca w stosunku do osób, którym wypłaca zasiłki macierzyńskie,

– ZUS dla osób, którym wypłaca zasiłki macierzyńskie.

Stosownie do art. 61 ustawy o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa prawo do zasiłków ustalają oraz zasiłki te wypłacają:

1) płatnicy składek na ubezpieczenie chorobowe, którzy zgłaszają do ubezpieczenia chorobowego powyżej 20 ubezpieczonych,

2) Zakład Ubezpieczeń Społecznych

a) ubezpieczonym, których płatnicy składek zgłaszają do ubezpieczenia chorobowego nie więcej niż 20 ubezpieczonych,

b) ubezpieczonym prowadzącym pozarolniczą działalność i osobom z nimi współpracującym,

c) ubezpieczonym będącym duchownymi,

d) osobom uprawnionym do zasiłków za okres po ustaniu ubezpieczenia,

e) ubezpieczonym podlegającym ubezpieczeniu chorobowemu w Polsce z tytułu zatrudnienia u pracodawcy zagranicznego.
Płatnik składek, który wypłaca zasiłek macierzyński, wykazuje tylko należne składki emerytalną i rentowe w odpowiednich dokumentach rozliczeniowych sporządzanych za osoby pobierające zasiłek macierzyński. Nie dokonuje natomiast żadnych potrąceń z tytułu składek ani ich wpłat do ZUS.

Podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe stanowi kwota wypłaconego zasiłku z tytułu urodzenia dziecka. Podstawa wymiaru składek jest ograniczona, w roku kalendarzowym nie może przewyższać kwoty odpowiadającej 30-krotności przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego w gospodarce narodowej na rok kalendarzowy, określonego w ustawie budżetowej. W 2009 r. jest to 95 790 zł. Ograniczenie rocznej podstawy wymiaru składek emerytalnej i rentowych dotyczy wszystkich tytułów do ubezpieczeń w roku kalendarzowym, z których od podstawy wymiaru obliczane były składki.

Więcej w Rzeczpospolitej z 28 sierpnia 2009 r.