Czy będą ograniczenia w zwrocie VAT-u i akcyzy?

Rzeczpospolita (2009-08-27), autor: Grażyna J. Leśniak , oprac.: GR

wrz 2, 2009

Ministerstwo Finansów chce ograniczyć firmom prawo do zwrotu nadpłat w podatkach pośrednich. Pretekstem ma być uchwała NSA w sprawie energii elektrycznej.

Takie są założenia do projektu nowelizacji ordynacji podatkowej. Resort tłumaczy przygotowywaną zmianę potrzebą doprecyzowania przepisów, by na przyszłość uniknąć rozbieżności interpretacyjnych. Eksperci wątpią w dobre intencje urzędników. Twierdzą, że najnowsza propozycja MF to czysty fiskalizm.

Chodzi o zmianę definicji nadpłaty w ordynacji. Obecnie uważa się za nią kwotę nadpłaconego lub nienależnie zapłaconego podatku (art. 72 § 1 pkt 1). Z założeń do projektu wynika, że ministerstwo chce odebrać przedsiębiorcom prawo do ubiegania się o zwrot nadpłaty, jeżeli podatek został przerzucony na nabywcę.

Powodem zmiany ma być uchwała siedmiu sędziów Naczelnego Sądu Administracyjnego z 13 lipca 2009 r. (sygn. akt I FPS 4/09), w której sąd stwierdził m.in., że wspomniany przepis ordynacji nie przeszkadza zwrotowi nadpłaty w akcyzie także wtedy, gdy jego ciężar poniósł nabywca opodatkowanego towaru. MF powołuje się na wyrok Trybunału Konstytucyjnego, który analizował dopuszczalność zwrotu nadpłaty w akcyzie przy okazji wyroku z 8 marca 2002 r. (sygn. akt P 7/00). Trybunał uznał w nim m.in., że przyjęta w ordynacji konstrukcja nadpłaty nawiązuje do instytucji nienależnego świadczenia z kodeksu cywilnego (art. 405 – 410). Trybunał nie miał wątpliwości, że zwrot nienależnie spełnionego świadczenia należy się zubożonemu. W świetle ordynacji zwrot przysługuje jednak każdemu podatnikowi (niezależnie od tego, czy poniósł materialny ciężar podatku, czy też przerzucił go na konsumentów), bo ustawodawca nie wymaga wykazania zubożenia na rzecz Skarbu Państwa.

Według Trybunału w zgodzie z art. 2 konstytucji oraz zasadą państwa prawnego i sprawiedliwości społecznej pozostaje tylko taka interpretacja, która uznaje, że zwrot bezpodstawnego wzbogacenia należy się temu, którego kosztem wzbogacenie to nastąpiło.

Teraz MF chce doprecyzować zawartą w art. 72 § 1 pkt 1 ordynacji definicję, bo twierdzi, że w dotychczasowym, jednolitym rozumieniu nadpłaty sporo namieszała wspomniana już uchwała NSA

Najnowszy pomysł ministerialnych urzędników spotkał się z szeroką krytyką ekspertów prawa podatkowego.

Więcej w Rzeczpospolitej z 27 sierpnia 2009 r.