Zła sytuacja finansowa w zakładzie zmusza do szukania różnych sposobów na oszczędzanie, ale zwolnienia pracowników należy traktować jako ostateczność.
Pensja, składki ubezpieczeniowe, wyposażenie stanowiska pracy to spore wydatki dla każdej firmy. Kiedy brakuje pieniędzy, przedsiębiorcy szukają różnych pomysłów na to, aby wydawać jak najmniej. Pewne możliwości daje czasowe zawieszenie dodatkowych świadczeń i przywilejów. Na to bowiem pozwala kodeks pracy, jeżeli jest to uzasadnione sytuacją finansową pracodawcy
Jeżeli nie uda się znaleźć porozumienia z załogą w takiej sytuacji najczęściej stosowaną metodą jest złożenie zatrudnionym wypowiedzenia zmieniającego. W taki bowiem sposób zmieniane są warunki pracy i płacy. Dokonuje się tego jednostronnie. Natomiast od pracownika będzie zależało, czy przystanie na nowe warunki. Jeśli się nie zgodzi, to jest to równoznaczne z rozwiązaniem stosunku pracy.
Zastosowanie wypowiedzenia zmieniającego jest dopuszczalne w odniesieniu do wszystkich stosunków pracy, które podlegają wypowiedzeniu. Nie jest natomiast dopuszczalna zmiana rodzaju umowy o pracę zawartej na czas nieokreślony na umowę na czas określony. Do wypowiedzenia warunków umowy o pracę dochodzi w momencie, kiedy wypowiedzenie dotarło do pracownika w sposób pozwalający mu zapoznać się z treścią oświadczenia pracodawcy, nawet jeśli podwładny odmówił zapoznania się z nim.
Sposobem na obniżenie kosztów pracy może się stać jej wykonywanie poza zakładem pracy, w formie telepracy. Taka forma zatrudnienia sprawdza się np. w odniesieniu do informatyków, księgowych, tłumaczy, dziennikarzy. Daje sporo korzyści. Poprawia produktywność i redukuje koszty, nie trzeba wynajmować powierzchni biurowej, tracić czasu na dojazdy. Minusem może być jednak brak bezpośredniego nadzoru czy osłabiony kontakt między pracownikami.
Aby obniżyć koszty pracownika można też wypożyczyć. Wtedy to nie przedsiębiorca prowadzi dokumentację pracowniczą. Nie on wypłaca wynagrodzenie, a zatem nie jego obowiązkiem jest pełnienie funkcji płatnika składek na podatek dochodowy i ubezpieczenia społeczne. Formalnym pracodawcą pracownika tymczasowego jest agencja pracy tymczasowej. Ona zatrudnia go na podstawie umowy o pracę na czas określony lub umowy o pracę na czas wykonania określonej pracy. Z kolei pracodawca użytkownik zawiera umowę z agencją pracy tymczasowej. Należy pamiętać, że w okresie obejmującym 36 kolejnych miesięcy łączny okres wykonywania pracy tymczasowej przez pracownika na rzecz jednego pracodawcy użytkownika nie może przekroczyć 12 miesięcy.
Popularną metodą na obniżanie kosztów jest też samozatrudnienie. Osoba prowadząca działalność gospodarczą sama opłaca składki na ubezpieczenia społeczne. Nie przysługuje jej urlop wypoczynkowy ani inne przywileje pracownicze. Taka osoba nie ma bowiem statusu pracownika, ponieważ świadczenie pracy przez samozatrudnionego nie może mieć cech stosunku pracy.
Więcej w Rzeczpospolitej z 10 września 2009 r.