Przedsiębiorca, który sprzedaje nieruchomość, musi ustalić, czy doszło do jej pierwszego zasiedlenia. Pojęcie pierwszego zasiedlenia należy odnosić do budynków mieszkalnych oraz biurowych lub magazynowych. Ponadto trzeba pamiętać, że do pierwszego zasiedlenia nieruchomości może dochodzić kilkakrotnie.
Zgodnie z art. 2 pkt. 14 ustawy o VAT pierwsze zasiedlenie to oddanie do użytkowania, w wykonaniu czynności podlegających opodatkowaniu pierwszemu nabywcy lub użytkownikowi budynków, budowli lub ich części po ich:
– wybudowaniu lub
– ulepszeniu, jeżeli wydatki poniesione na ulepszenie, w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym, stanowiły co najmniej 30 proc. wartości początkowej.
Dostawy nieruchomości następujące po dwóch latach od niego są co do zasady zwolnione od VAT. Wcześniejsze przeniesienie własności nieruchomości jest natomiast opodatkowane.
Czynnością podlegającą opodatkowaniu nie musi być przeniesienie. Może to być np. najem lub inna umowa o podobnym charakterze.
Zgodnie z art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy o VAT zwalnia się od podatku dostawę budynków, budowli lub ich części, z wyjątkiem gdy:
– dostawa jest dokonywana w ramach pierwszego zasiedlenia lub przed nim,
– między pierwszym zasiedleniem a dostawą budynku, budowli lub ich części upłynął okres krótszy niż dwa lata.
Podatnik może zrezygnować z tego zwolnienia i wybrać opodatkowanie dostawy budynków, budowli lub ich części. Zwolnienie z opodatkowania mimo wszystko wiąże się z dodatkowymi kosztami.
Ustawodawca przewidział także inne sytuacje, kiedy od sprzedaży nie nalicza się VAT bez względu na wolę stron transakcji. W myśl art. 43 ust 1 pkt. 10a ustawy o VAT zwolniona od tego podatku jest dostawa budynków, budowli lub ich części (nieobjęta zwolnieniem, o którym mowa w pkt. 10), pod warunkiem że:
– w stosunku do tych obiektów nie przysługiwało dokonującemu ich dostawy prawo do obniżenia podatku należnego o kwotę VAT naliczonego,
– dokonujący ich dostawy nie ponosił wydatków na ich ulepszenie, w stosunku do których miał prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, a jeżeli ponosił takie wydatki, to były one niższe niż 30 proc. wartości początkowej tych obiektów.
Więce w Rzeczpospolitej z 25 września 2009 r.