Jak ewidencjonować zaliczki i zadatki?

Rzeczpospolita (2009-10-07), autor: Konrad Piłat , oprac.: GR

paź 8, 2009

Zgodnie z ustawą o VAT przyjęcie zaliczki powoduje powstanie obowiązku podatkowego. Trzeba je udokumentować fakturą i odprowadzić podatek.

Wynika to z art. 29 ust. 1 i 2 ustawy o VAT. Stanowi on, że podstawą opodatkowania jest obrót, czyli kwota należna z tytułu sprzedaży pomniejszona o kwotę należnego podatku. Kwota należna obejmuje całość świadczenia należnego od nabywcy. Obrót zwiększa się o otrzymane dotacje, subwencje i inne dopłaty o podobnym charakterze mające bezpośredni wpływ na cenę towarów dostarczanych lub usług świadczonych przez podatnika pomniejszone o kwotę należnego podatku.

W sytuacji, gdy pobrano zaliczki, zadatki, przedpłaty lub raty, obrotem jest również kwota otrzymanych zaliczek, zadatków, przedpłat lub rat pomniejszona o przypadającą od nich kwotę podatku. Dotyczy to również otrzymanych zaliczek na dotacje, subwencje i na inne dopłaty o podobnym charakterze.

Inaczej traktują zaliczki przepisy o podatku dochodowym: nie wpływają one na te rozliczenia. Nie jest więc ani kosztem dla wpłacającego, ani przychodem dla podatnika, który ją otrzymuje. Zgodnie z art. 14 ustawy o PIT do przychodów z działalności gospodarczej nie zalicza się bowiem pobranych wpłat lub zarachowanych należności na poczet dostaw towarów i usług, które zostaną wykonalne w następnych okresach sprawozdawczych. Taką samą zasadę zawiera art. 12 ust. 4 ustawy o CIT.

Polskie przepisy o VAT rygorystycznie podchodzą do opodatkowania zadatku. Firmy próbują jednak uniknąć naliczania VAT przy jego otrzymaniu, powołując się na prawo UE oraz orzecznictwo Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości.

Więcej w Rzeczpospolitej z 7 października 2009 r.