Jak czytamy w Rzeczpospolitej, w celu prawidłowego przygotowania bilansu otwarcia należy posłużyć się prowadzonymi dotychczas ewidencjami oraz zasadami prowadzenia podatkowej księgi przychodów i rozchodów wynikającymi z  rozporządzenia ministra finansów z 23 sierpnia 2003 r.
(pobierz rozporządzenie  » )

W księdze przychodów i rozchodów koszty ewidencjonuje się w ciągu roku na zasadzie kosztów poniesionych, a na koniec każdego roku sporządza się inwentaryzację towarów handlowych, materiałów (surowców) podstawowych i pomocniczych, półwyrobów, produkcji w toku, wyrobów gotowych, braków i odpadów w celu pomniejszenia kosztów poniesionych o wyceniony stan zapasów na koniec roku.

Rozporządzenie regulujące zasady prowadzenia księgi przychodów i rozchodów nakłada na przedsiębiorców ją prowadzących obowiązek posiadania dodatkowych ewidencji:

– środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych zgodnie z przepisami ustawy o podatku dochodowym,

– wyposażenia,

– indywidualnych (imiennych) kart przychodów pracowników,

– wartości dewizowych przy prowadzeniu działalności kantorowej,

– pożyczek i zastawionych rzeczy przy prowadzeniu lombardów.

Prawidłowo przeprowadzona inwentaryzacja i zapisy w tych ewidencjach pozwalają nam na ustalenie takich pozycji bilansu otwarcia, jak:

– wartość brutto i dotychczasowe umorzenie majątku trwałego oraz wartości niematerialnych i prawnych (podział tego majątku na grupy rodzajowe wymieniane w bilansie nie powinien być nudny),

– wartość wyposażenia,

– koszt wynagrodzeń pracowników do wypłaty w miesiącu następnym, składek na ubezpieczenia społeczne i zaliczek na podatek dochodowy,

– wartość towarów handlowych, materiałów podstawowych i pomocniczych, półwyrobów, produkcji w toku, wyrobów gotowych.

Mając te dane można sporządzić bilans otwarcia, w którym po stronie aktywów ujmujemy:

– majątek trwały według ewidencji,

– majątek obrotowy według inwentaryzacji,

– należności ustalone na podstawie weryfikacji dokumentów i uzgodnień sald z odbiorcami,

– środki pieniężne w kasie i na rachunkach bankowych,

a po stronie pasywów:

– zobowiązania wobec pracowników, ZUS i urzędu skarbowego ustalone na podstawie ewidencji wynagrodzeń pracowników,

– zobowiązania wobec dostawców ustalane na podstawie weryfikacji dokumentów i uzgodnień sald z dostawcami,

– zobowiązania wobec banków na podstawie wyciągów bankowych.

Po zestawieniu aktywów i pasywów powinna wystąpić różnica, którą w pasywach ujmujemy w pozycji „kapitał własny”. Ta różnica na ogół powinna być dodatnia, czasem zdarza się, że po zestawieniu aktywów i zobowiązań w pasywach kapitał jest wartością ujemną. Jest to sygnał, że właściciele (wspólnicy) finansują działalność prywatną środkami firmy.

Więcej w Rzeczpospolitej z 11 stycznia 2010 r.