Jakie kary za naruszenie praw pracowniczych?

Rzeczpospolita (2010-04-09), autor: Grażyna Ordak , oprac.: GR

kwi 11, 2010

Nie ma jednolitych kar za niewykonywanie obowiązków wobec personelu. Najsurowsze – łącznie z pozbawieniem wolności do lat trzech – określa kodeks karny.

Jak czytamy w Rzeczpospolitej, pierwszą sankcją, jaka może spotkać pracodawcę za przewinienia wobec podwładnego, jest konieczność zapłaty mu odszkodowania. Będzie je musiał uregulować za niewłaściwe postępowanie lub brak odpowiednich procedur w firmie – czytamy w Rzeczpospolitej.

O tym, czy pracodawca będzie musiał zapłacić odszkodowanie i w jakiej wysokości, zdecyduje sąd pracy. Jeśli je przyzna, szef musi spodziewać się, że nie będzie to mniej, niż wynosi minimalne wynagrodzenie za pracę. W 2010 r. sięga ono 1317 zł.

Kodeks pracy określa tylko najniższy poziom odszkodowania. Nie wprowadza natomiast jego maksymalnego limitu.

O zadośćuczynienie pieniężne za doznaną krzywdę może wystąpić pracownik, u którego mobbing wywołał rozstrój zdrowia. Odszkodowania nie uniknie też szef, którego podwładny rozwiązuje angaż bez wypowiedzenia z winy pracodawcy. Przysługuje ono w wysokości wynagrodzenia za okres wymówienia, a jeżeli miał umowę o pracę na czas określony lub wykonania określonej pracy, to na poziomie pensji za dwa tygodnie.

Nawet sześciotygodniowa równowartość poborów przysługuje pracownikowi, któremu pracodawca nie wydał niezwłocznie świadectwa pracy lub wydał niewłaściwe, czyli naruszył obowiązek wynikający z art. 97 § 1 k.p.

Wysokość grzywny wymierzanej w związku z łamaniem przepisów zależy od tego, czy jest to wykroczenie, czy przestępstwo. Zgodnie z art. 24 § 1 kodeksu wykroczeń wymierza się grzywnę od 20 zł do 5 tys. zł. Z kolei grzywnę dla pracodawcy za przestępstwa – na podstawie kodeksu karnego – wymierza się w stawkach dziennych, określając ich liczbę oraz wysokość jednej stawki. Najmniej 10 stawek, a najwięcej 360. Stawka dzienna nie może być niższa niż 10 zł, ani wyższa niż 2 tys. zł.

Nawet jeśli szef naruszy i kodeks pracy, i kodeks karny, czyli dopuści się zarówno wykroczenia, jak i przestępstwa przeciwko prawom podwładnych, nie uniknie podwójnej odpowiedzialności. Karę orzeka się i za przestępstwo, i za wykroczenie, ale wymierza jedną, surowszą.

Inspektor pracy na podstawie art. 17 § 2 kodeksu postępowania w sprawach o wykroczenia może występować w roli oskarżyciela publicznego w sprawach o wykroczenia przeciwko prawom pracownika  i innych związanych z wykonywaniem pracy zarobkowej.
 
Gdy przedsiębiorca po kontroli nadal nie płaci, inspektor wymusza na nim wykonanie decyzji mandatem lub wystąpieniem o ukaranie go grzywną do sądu.

Jeżeli przedsiębiorca narusza przepisy o czasie pracy, angażach lub nie wypłaca świadczeń pracowniczych, inspektor kieruje do pracodawcy wystąpienie. I w takich wypadkach może wystąpić do sądu o ukaranie. Z kolei przy ustaleniu istnienia stosunku pracy inspektorowi przysługuje prawo do wnoszenia powództw, a za zgodą osoby zainteresowanej udziału w postępowaniu przed sądem pracy.

Więcej w Rzeczpospolitej z 9 kwietnia 2010 r.