Najszersze informacje o kosztach będą miały jednostki prowadzące ewidencję jednocześnie w układzie rodzajowym i funkcjonalnym. Przeniesienie kosztów na stanowiska w zespole 5 może odbywać się równolegle do ewidencji na kontach zespołu 4 za pomocą konta 490 Rozliczenie kosztów".

Każda jednostka prowadząca księgi rachunkowe musi określić, w jaki sposób będzie ewidencjonowała w księgach rachunkowych koszty działalności operacyjnej. Wybór należy udokumentować i zawrzeć w polityce rachunkowości. Do ewidencji tego rodzaju kosztów przeznaczone są dwie grupy kont 4 i 5. Firmy mogą więc wybrać dowolny wariant ewidencji kosztów działalności operacyjnej:

w układzie rodzajowym korzystając wyłącznie z kont zespołu 4 Koszty według rodzajów",

w układzie funkcjonalnym jedynie na kontach zespołu 5 Koszty według typów działalności",

równocześnie na kontach zespołu 4 i 5.

Warto pamiętać,;że decyzja, jaką podejmą firmy w tym zakresie, będzie miała wpływ na rodzaj tworzonego wariantu rachunku zysków i strat. Ustawa o rachunkowości wyróżnia dwa warianty: porównawczy lub kalkulacyjny, które odmiennie prezentują koszty i przychody. Wariant kalkulacyjny pokazuje wyłącznie koszty bieżącej działalności obejmujące: koszty wytworzonej sprzedanej produkcji, a także koszty zarządu i koszty sprzedaży. Wariant porównawczy pokazuje koszty i przychody według ich rodzajów (np. amortyzacja, wynagrodzenia, zużycie materiałów i energii).

Jednostki mogą dowolnie wybierać stosowany wariant tworzonego rachunku zysków i strat. W praktyce jednak mają go tylko te jednostki, które równocześnie prowadzą ewidencję na kontach zespołu 4 i 5. Jeżeli natomiast korzystają z kont wyłącznie w układzie funkcjonalnym (konta zespołu 5), będą tworzyły rachunek zysków i strat w wariancie kalkulacyjnym. Jednostkom, które ewidencjonują koszty w układzie rodzajowym, pozostaje wariant porównawczy rachunku zysków i strat.

Koszty działalności operacyjnej

Ograniczenie ewidencji kosztów operacyjnych w układzie rodzajowym powoduje, że brak jest informacji dotyczących przyporządkowania kosztów do produktów. Nie wiadomo również, w jakich komórkach organizacyjnych koszty poniesiono. Z tego względu wariant ten najbardziej właściwy jest dla podmiotów, które prowadzą jednorodną działalność wyłącznie handlową lub usługową, ewentualnie produkcyjną o niewielkich rozmiarach.

Główne konta zespołu 4 to: 400 Amortyzacja", 410 Zużycie materiałów i energii", 420 Usługi obce", 430 Wynagrodzenia", 440 Ubezpieczenie społeczne i inne świadczenia", 450 Podatki i opłaty", 460 Pozostałe koszty rodzajowe".

Więcej Gazeta Prawna.