Prowadzę jednoosobową działalność gospodarczą. Miałem zbyt wysokie przychody, żeby skorzystać ze zwolnienia ze składek i opłaciłem je za marzec i kwiecień. Słyszałem jednak, że teraz już mogę się ubiegać o takie zwolnienie? Czy mogę odzyskać już zapłacone składki? – pyta czytelnik Dziennika Gazety Prawnej.
Jak odpowiada ekspert współpracujący z DGP – częściowej odpowiedzi na to pytanie należy poszukiwać w najnowszej nowelizacji ustawy o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych (dalej: specustawa o COVID-19). Nowelizacja ta wprowadza pewne modyfikacje w art. 31zo. Zgodnie z nowo dodanym ust. 2a na wniosek prowadzącego pozarolniczą działalność opłacającego składki wyłącznie na własne ubezpieczenia społeczne lub ubezpieczenie zdrowotne zwalnia się go z obowiązku opłacenia nieopłaconych należności z tytułu składek, o których mowa w ust. 2, za okres od 1 kwietnia 2020 r. do 31 maja 2020 r., jeżeli prowadził działalność przed 1 kwietnia 2020 r. i spełnił odpowiednie warunki dotyczące przychodu i dochodu. Prawo do tego będą mieli ci płatnicy, którzy w pierwszym miesiącu, za który jest składany wniosek o zwolnienie, mieli przychód wyższy niż 15 681 zł (dotychczasowy próg zwolnienia), lecz ich dochód nie był wyższy niż 7000 zł. Ustawa mówi jednak o składkach nieopłaconych, co powodowałoby w praktyce, że większość płatników, którzy składki płacą regularnie, i tak mogłaby skorzystać ze zwolnienia tylko za maj.
Trzeba jednak sięgnąć także do ustawy nowelizacyjnej, a więc ustawy z 14 maja 2020 r. o zmianie niektórych ustaw w zakresie działań osłonowych w związku z rozprzestrzenianiem się wirusa SARS-CoV-2. Zgodnie z art. 69 tej tego aktu w przypadkach, o których mowa m.in. w ww. art. 31zo ust. 2a, zwalnia się z obowiązku opłacenia należności z tytułu składek wykazanych w deklaracji rozliczeniowej za kwiecień i maj 2020 r. także wówczas, gdy należności te zostały opłacone. Opłacone należności z tytułu składek podlegają zwrotowi na zasadach określonych w art. 24 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych. Z tej ostatniej regulacji wynika zaś m.in., że po stwierdzeniu, iż składki zostały nienależnie opłacone, ich płatnik może złożyć wniosek o ich zwrot. Podlegają one zwrotowi w terminie 30 dni od dnia wpływu wniosku, a jeśli ZUS nie zdąży wypłacić pieniędzy, składki podlegają oprocentowaniu w wysokości równej odsetkom za zwłokę pobieranym od zaległości podatkowych, od dnia złożenia wniosku. Trzeba przy tym podkreślić, że ustawodawca zwolnił takich płatników za składek jedynie za kwiecień i maj, z wyłączeniem marca. Płatnicy zwolnieni ze składek w pierwotnych wersjach specustawy mieli do tego prawo za trzy miesiące – od marca do maja.
Wynika z tego, że choć płatnik składki za kwiecień opłacił, może skorzystać ze zwolnienia. Powinien złożyć wniosek o zwrot nadpłaty za ten miesiąc, a za maj – składek nie płacić. Trzeba jednak podkreślić, że ustawodawca nie zwolnił ze składek jednoosobowych przedsiębiorców bezwarunkowo. Będą mieli do niego prawo tylko płatnicy mieszczący się w limicie dochodu
Więcej w Dzienniku Gazecie Prawnej z 21 maja 2020 r.