Nie – odpowiada ekspertka współpracująca z DGP. Prowadzący działalność sam stwierdza, czy ma prawo do małego ZUS plus, a następnie samodzielnie oblicza obniżoną podstawę wymiaru składek i zgłasza do ZUS. Musi jednak pamiętać, że w każdej chwili ZUS może skontrolować prawidłowość jego obliczeń, jak również samo prawo do korzystania z ulgi.

 

Zgodnie z art. 19c ust. 1 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych (dalej: ustawa systemowa) podstawa wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe ubezpieczonego, o którym mowa w art. 8 ust. 6 pkt 1, którego roczny przychód z pozarolniczej działalności gospodarczej uzyskany w poprzednim roku kalendarzowym nie przekroczył kwoty 120 tys. zł, uzależniona jest od dochodu uzyskanego w poprzednim roku. 

 

Jednym z dodatkowych warunków skorzystania z ulgi jest prowadzenie działalności przez co najmniej 60 dni w roku kalendarzowych. W takim przypadku zarówno roczny przychód pozwalający na stwierdzenie prawa do ulgi, jak i miesięczny dochód, na podstawie którego oblicza się nową podstawę wymiaru składek, obliczany jest proporcjonalnie.

 

Przedsiębiorca, który chce skorzystać z ulgi, przekazuje ZUS informacje o zastosowanych formach opodatkowania (obowiązujących go w poprzednim roku kalendarzowym), o rocznym przychodzie i rocznym dochodzie z tej działalności uzyskanych w poprzednim roku kalendarzowym (w tym o przychodzie i dochodzie uzyskanych w okresie obowiązywania danej formy opodatkowania) oraz o podstawie wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe w roku poprzednim. Informacje te przekazuje:

 

1) w imiennym raporcie miesięcznym, albo

 

2) w deklaracji rozliczeniowej – w przypadku gdy zgłasza do ubezpieczeń tylko siebie. 

 

W przypadku osób wznawiających działalność w trakcie roku chodzi o dokumenty składane za pierwszy miesiąc wznowienia działalności gospodarczej w danym roku kalendarzowym. W opisywanym przypadku będą to więc dokumenty za październik. ZUS nie wydaje żadnej decyzji stwierdzającej prawo do ulgi, ani nie przekazuje żadnej informacji. Przedsiębiorca powinien więc opłacać składki w obliczonej przez siebie wysokości bez żadnego potwierdzenia ze strony ZUS. Musi jednak pamiętać o art. 48c ustawy systemowej. Zgodnie z nim przedsiębiorca ustalający podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe zgodnie z art. 18c jest zobowiązany na żądanie ZUS przedstawić dokumenty potwierdzające zastosowane formy opodatkowania obowiązujące go w poprzednim roku kalendarzowym oraz wysokość rocznego przychodu i dochodu z tej działalności. Musi to zrobić w terminie 14 dni od dnia doręczenia wezwania. Jeśli tego nie zrobi, ZUS może nakazać przedsiębiorcy opłacenie składek według standardowej stawki, a więc obliczonej od 60 proc. przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia. Ustawa systemowa wprowadziła jednak zasadę, zgodnie z którą ZUS może żądać od ubezpieczonego dokumentów potwierdzających informacje o przychodzi i dochodzie tylko wówczas, gdy nie ma tych informacji i nie może uzyskać do nich dostępu na podstawie odrębnych przepisów albo ma uzasadnione wątpliwości co do poprawności lub kompletności tych informacji.

Więcej w Dzienniku Gazecie Prawnej z 17 września 2020 r.