Organ podatkowy może wezwać stronę do złożenia wyjaśnień, zeznań lub dokonania określonej czynności. Może wezwać do osobistego stawiennictwa albo przez pełnomocnika lub wezwać do złożenia wyjaśnień na piśmie.
Jak czytamy w Rzeczpospolitej, wezwanie dopuszczalne jest wtedy, gdy jest to niezbędne dla wyjaśnienia stanu faktycznego lub rozstrzygnięcia sprawy (WSA w Krakowie w wyroku z 25 marca 2010 r. – I SA/Kr 28/10).
Fiskus ma prawo wzywać nie tylko podatników będących stroną postępowania czy ich pełnomocników, ale także inne osoby. Kogo, tego przepisy nie wyjaśniają. WSA w Krakowie w wyroku z 18 marca 2008 r. (I SA/Kr 894/07) orzekł, że ponieważ ordynacja podatkowa, dopuszczając wzywanie osób, nie wskazuje ich charakteru procesowego, należy przyjąć, że może tu chodzić o wzywanie oprócz stron także innych uczestników postępowania oraz osób, których wyjaśnienia mogą być przydatne do prawidłowego rozstrzygnięcia sprawy.
Mimo skutecznego wezwania w urzędzie nie muszą pojawiać się osobiście podatnicy, którzy są chorzy. Powodem usprawiedliwiającym niestawienie się na wezwanie jest też kalectwo i inna ważna przyczyna. W tym ostatnim wypadku przepisy nie podają, co należy przez to rozumieć.
W każdym z przypadków organ podatkowy może przyjąć wyjaśnienie lub zeznanie albo przeprowadzić określoną czynność w miejscu pobytu takiej osoby. Wezwany jest obowiązany do osobistego stawienia się tylko na obszarze województwa, w którym zamieszkuje lub przebywa. W przeciwnym razie fiskus musi zwrócić się do urzędu właściwego ze względu na miejsce zamieszkania lub pobytu tej osoby o wezwanie jej w celu złożenia wyjaśnień lub zeznań albo dokonania innych czynności, związanych z prowadzonym postępowaniem.
Tak samo organ podatkowy zachowa się wówczas, gdy podatnik nie złoży zastrzeżenia, że chce zrobić to przed organem właściwym do rozpatrzenia sprawy. Wtedy, nawet jeśli wzywa ją do osobistego stawiennictwa organ podatkowy z innego województwa, musi się pofatygować do niego sama.
Omówionych zasad nie stosuje się w przypadkach, w których charakter sprawy lub czynności wymagają osobistego stawienia się przed organem podatkowym prowadzącym postępowanie.
W wezwaniu organ powinien m.in. wskazać, w jakiej sprawie i w jakim charakterze oraz w jakim celu dana osoba zostaje wezwana.
WSA w Gorzowie Wielkopolskim w wyroku z 5 lutego 2009 r.(I SA/Go 836/08) wyjaśnił, że określenie sprawy, w jakiej jest wzywana dana osoba, oznacza obowiązek organu podatkowego podania w wezwaniu sygnatury akt sprawy i jej przedmiotu.
Przepisy pozwalają na wzywanie telegraficznie lub telefonicznie albo przy użyciu innych środków łączności. Wezwanie takie powoduje skutki prawne tylko wtedy, gdy nie ma wątpliwości, że dotarło do adresata we właściwej treści i w odpowiednim terminie.
Więcej w Rzeczpospolitej z 28 grudnia 2010 r.