Nieodpłatne świadczenia na inne cele niż działalność gospodarcza są objęte VAT. Należnego podatku nie można przy tym zaliczyć do kosztów uzyskania przychodu.
Jak czytamy w Rzeczpospolitej od 1 kwietnia br. nie tylko rozszerzono zakres opodatkowania VAT nieodpłatnie przekazywanych towarów, ale również zmieniono przepis dotyczący nieodpłatnego świadczenia usług (art. 8 ust. 2 ustawy o VAT).
Obecnie nieodpłatne świadczenie usług zostało podzielone na dwie grupy:
1) użycie towarów stanowiących część przedsiębiorstwa podatnika do celów innych niż działalność gospodarcza, w tym w szczególności do celów osobistych podatnika lub jego pracowników,
2) pozostałe przypadki nieodpłatnego świadczenia usług, jeżeli nie są one związane z prowadzeniem przedsiębiorstwa, w domyśle inne niż użycie towarów będących składnikami przedsiębiorstwa podatnika.
Użycie towarów stanowiących część przedsiębiorstwa podatnika zostało od 1 kwietnia wymienione w przepisie jako odrębny przedmiot opodatkowania. Nie oznacza to jednak, że wcześniej czynność ta była poza zakresem VAT. Pomimo, że poprzednio przepis dotyczący nieodpłatnego świadczenia usług nie odnosił się bezpośrednio do używania towarów stanowiących część przedsiębiorstwa podatnika, to jednak takie użycie było nim objęte, mieściło się bowiem w definicji usługi. W tym zakresie zmiana ma zatem tylko charakter formalny i polega na innym zredagowaniu przepisu.
Jeśli chodzi o pozostałe przypadki nieodpłatnego świadczenia (inne niż użycie składników majątku), to w tej grupie mieszczą się wszystkie świadczenia polegające na zakupie usług obcych, a następnie na ich nieodpłatnym przekazaniu na cele osobiste podatnika lub jego pracowników. Tak samo zatem jak przy użyciu towarów będących składnikiem majątku firmy świadczenie pozostałych nieodpłatnych usług jest objęte VAT tylko wtedy, jeżeli nie jest związane z prowadzeniem przedsiębiorstwa.
Istotna różnica poleg na tym, że o ile w przypadku użycia towarów stanowiących majątek przedsiębiorstwa podatnikowi ma przysługiwać prawo do odliczenia VAT naliczonego, aby taka usługa w ogóle była opodatkowana, o tyle pozostałe nieodpłatne usługi są opodatkowane także wtedy, gdy podatnikowi takie odliczenie nie przysługuje.
W praktyce oznacza to, że kupując usługę obcą na cele osobiste, niezwiązane z prowadzonym przedsiębiorstwem, trzeba od 1 kwietnia wystawiać fakturę wewnętrzną na nieodpłatne przekazanie tej.
Obecnie prawo do odliczenia nie jest warunkiem, od którego zależy opodatkowanie przekazywanej nieodpłatnie usługi. Firma musi odprowadzić VAT należny od takiej czynności. Jednocześnie nabywa również prawo do odliczenia podatku naliczonego. Prawo to przysługuje, jeżeli jest związane z wykonywanymi przez podatnika czynnościami opodatkowanymi. Skoro zatem nieodpłatne świadczenie usług jest od 1 kwietnia czynnością opodatkowaną, to podatnik może również odliczyć VAT od zakupionej na cele osobiste usługi.
Można się zatem zastanawiać, jaki sens ma ta zmiana; podatnik będzie musiał pamiętać o naliczeniu i odliczeniu VAT, co w sumie będzie dla niego neutralne podatkowo. Skutek będzie taki sam jak sprzed 1 kwietnia br., przy czym wówczas podatnik będący w takiej sytuacji co do zasady nie odliczał i nie naliczał VAT.
Więcej w Rzeczpospolitej z 15 kwietnia 2011 r.