Firmy ciągle nie są pewne, czy do kosztów można wrzucić odsetki skapitalizowane, czy też trzeba czekać z odliczeniem na ich zapłatę

Odsetki są kosztem uzyskania przychodów, jeśli kredyt został przeznaczony na potrzeby działalności. To podstawowy warunek. Poza tym muszą być zapłacone, nie wystarczy samo ich naliczenie. Tak wynika z art. 23 ust. 1 pkt 32 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (dalej ustawa o PIT) oraz art. 16 ust. 1 pkt 11 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych (dalej ustawa o CIT). Momentem zaliczenia odsetek do kosztów jest więc moment zapłaty.

Do kosztów można też zaliczyć odsetki skapitalizowane, czyli doliczone do kapitałowej części kredytu. O tym mówi art. 23 ust. 1 pkt 8 lit. a) ustawy o PIT oraz art. 16 ust. 1 pkt 10 lit. a) ustawy o CIT. Czy w takim wypadku także musimy czekać z odliczeniem kosztu aż do momentu zapłaty? Czy też możemy to zrobić już w momencie kapitalizacji?

Jak czytamy w wy roku Naczelnego Sądu Administracyjnego z 3 marca 2003 r.: „wydatki na spłatę odsetek od pożyczek wtedy zalicza się do kosztów, gdy odsetki zostały już zapłacone lub zostały skapitalizowane, a więc doliczone do kwoty pożyczki i oprocentowane już łącznie z tą kwotą, na skutek czego wygasło zobowiązanie do zapłacenia odsetek, a zwiększyła się kwota zobowiązania głównego. W tym drugim wypadku ustawodawca nie uzależnił zaliczenia wydatku do kosztów od faktu spłaty odsetek. Wystarczy ich skapitalizowanie. Decydujący jest moment kapitalizacji. Jest to więc odstępstwo od zasady zaliczenia do kosztów wydatków faktycznie poniesionych (zapłaconych)”.

Także Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gliwicach w wyroku z 22 października 2007 r.  stwierdził: „Z chwilą kapitalizacji odsetek pożyczkobiorca wykonuje swe zobowiązanie do ich uiszczenia, zaś aktywa pożyczkodawcy powiększają się o tę kwotę, jakkolwiek nie następuje jej fizyczne przekazanie na jego konto”.

WSA w Warszawie miał jednak inne zdanie. W wyroku z 11 lipca 2006 r. zauważył bowiem: „Sam fakt kapitalizacji odsetek nie daje im charakteru kosztów uzyskania przychodów. Zawarte w art. 16 ust. 1 pkt 10 lit. a) ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, pojęcie wydatki stanowi bowiem o konieczności poniesienia kosztu z tytułu skapitalizowanych odsetek. Dopiero zapłacone odsetki nabierają charakteru kosztów uzyskania przychodu”.

Za tym że kapitalizacja jest równoznaczna z zapłatą, konsekwentnie optuje Ministerstwo Finansów. Przypomnijmy jego pisma:

–  z 12 grudnia 2006 r.: „dzień kapitalizacji odsetek należy potraktować na równi z ich wypłatą (…) Kapitalizacja odsetek oznacza bowiem, że zobowiązanie z tytułu odsetek dopisane zostaje do zobowiązania głównego, czyli przekształcone zostaje w zobowiązanie z tytułu spłaty części kapitałowej pożyczki. W ten sposób, pomimo braku przepływu naliczonych odsetek na rachunek pożyczkodawcy, w dniu kapitalizacji następuje postawienie tych odsetek do jego dyspozycji”;

–  z 7 marca 2000 r.: „Jeśli odsetki podlegają kapitalizacji, to w każdorazowej dacie kapitalizacji odsetek, zgodnie z umową, wartość skapitalizowanych odsetek jest w banku przychodem, zaś u klienta kosztem uzyskania przychodów”.

Opracowanie: Adam Banaszek

Więcej w Rzeczpospolitej z 26 czerwca 2008 r.