Dwie różne daty

Data powstania przychodu dla celów podatku dochodowego może być inna niż data powstania obowiązku podatkowego w VAT. Podatnik nie może sobie dowolnie wybierać, który sposób rozliczenia jest dla niego korzystniejszy, musi się ściśle stosować do przepisów. Dla małych podatników (nierozliczających się metodą kasową) nie przewidują one żadnych uproszczeń w tym zakresie.

Odstępstwo od reguł określonych w przepisach będzie błędem, choć nie zawsze taki błąd musi pociągać za sobą niekorzystne konse -kwencje. Może nie być ich, jeśli przedsiębiorca przedwcześnie rozliczy się z podatku. Gorzej, gdy zrobi to zbyt późno.

Przyjrzyjmy się obowiązującym regulacjom.

W księdze podatkowej…

Zgodnie z art. 14 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (updof) za przychód z działalności gospodarczej uważa się kwoty należne, choćby nie zostały faktycznie otrzymane. A za datę powstania przychodu należnego uważa się dzień wykonania usługi albo częściowego wykonania usługi, nie później niż dzień wystawienia faktury albo uregulowania należności (art. 14 ust. lc). Jednocześnie przychodem nie są wpłaty i zarachowane należności na poczet usług, które zostaną wykonane w następnych okresach sprawozdawczych (art. 14 ust. 3 pkt 1 updof).

Identyczne postanowienia zawiera też ustawa o podatku dochodowym od osób prawnych (art. 12 ust.3ai4).

…i w rejestrze VAT

Art. 19 ust. 13 pkt 2 lit. d) ustawy o VAT mówi z kolei, że dla usług budowlanych lub budowlano-montażowych obowiązek podatkowy powstaje z chwilą otrzymania całości lub części zapłaty, nie później jednak niż 30 dnia, Ucząc od dnia wykonania usług. Dotyczy to także usług przyjmowanych częściowo, odbieranych na podstawie protokołów zdawczo-odbiorczych (art. 19 ust. 14). Przy czym otrzymanie części zapłaty w każdym wypadku powoduje powstanie obowiązku podatkowego w tej części (art. 19 ust. 15).

Faktura dokumentująca takie usługi nie może być wystawiona później niż z chwilą powstania obowiązku podatkowego ani wcześniej niż 30 dnia przed powstaniem tego obowiązku (§ 15 rozporządzenia ministra finansów regulującego zasady wystawiania faktur).

Zaliczki w rejestrze, ale nie w księdze

Jednocześnie podatnik musi wystawiać faktury dla udokumentowania wszystkich zaliczek (przedpłat) przyjętych przed wykonaniem usługi, bo również i one powodują powstanie obowiązku podatkowego.

Faktury zaliczkowe, dokumentujące przyjęcie zaliczki/przedpłaty na usługi, które zostaną wykonane w kolejnych okresach sprawozdawczych, a więc np. w kolejnych miesiącach, należy uwzględnić w rejestrze VAT (w rozliczeniu za okres, w którym podatnik otrzymał zaliczkę), ale nie wykazuje się ich w podatkowej księdze przychodów i rozchodów (u podatnika nie powstaje przychód do opodatkowania podatkiem dochodowym).

Więcej Rzeczpospolita.