Jak czytamy w Rzeczpospolitej, zasada miała być prosta: płaci ten, kto swoim działaniem lub zaniechaniem dopuścił do rażącego naruszenia prawa, a w konsekwencji do wyrządzenia szkody.

Obowiązująca od 17 maja Ustawa z dnia 20 stycznia 2011 r. o odpowiedzialności majątkowej funkcjonariuszy publicznych za rażące naruszenie prawa (Dz.U. 2011 nr 34 poz. 173) miała być remedium na urzędniczą beztroskę. Chodziło o uchronienie przed pochopnymi decyzjami, których wydanie dla wielu podatników skończyło się bankructwem – podkreśla „Rz”.

Problem w tym, że wydawanie decyzji administracyjnych – na przykład podatkowych – to proces złożony, często wieloetapowy, w którym bierze udział wiele osób. Kto ma więc płacić odszkodowanie: inspektor, który napisał protokół po kontroli, kolejne osoby, które pracowały nad decyzją, czy naczelnik urzędu skarbowego lub dyrektor izby skarbowej?

Resort finansów ma swoje rozwiązanie. Jak wyjaśnia „Rz” Wiesława Drożdż, rzecznik prasowy Administracji Podatkowej MF, do każdej decyzji podatkowej sporządzana jest tzw. metryczka. Zapisuje się w niej nazwiska osób biorących udział w kolejnych etapach jej wydawania.

– Metryczka pozwoli ustalić, kto pierwszy popełnił błąd przy wydawaniu decyzji. Zdarza się bowiem, że błąd popełnia jedna osoba i jest on już tylko powielany przez kolejnych urzędników – podkreśla Wiesława Drożdż.

Eksperci tę koncepcję krytykują. Decyzje wydają organy podatkowe. Są nimi przede wszystkim naczelnik urzędu skarbowego i dyrektor izby skarbowej. – Trudno uznać, że o odpowiedzialności za szkodę urzędniczą ma decydować wewnętrzny akt, jakim jest metryczka decyzji – podkreśla w „Rz” Robert Krasnodębski, radca prawny, partner w kancelarii Weil, Gotshal & Manges. Za decyzję odpowiada ten, kto się pod nią podpisał – dodaje.

Ustalanie odpowiedzialności na podstawie tzw. metryczki dla urzędników może przypominać trochę rosyjską ruletkę. Winny będzie tylko ten, kto miał pecha i pierwszy popełnił błąd. Reszta osób, które go nie zauważyły, czy wręcz powieliły, winna nie będzie.

Więcej w Rzeczpospolitej z 24 maja 2011 r.