Do niedawna pracowałam na etacie, jednak odeszłam z pracy, gdy przyznano mi rentę z tytułu niezdolności do pracy. Czuję się jednak na tyle dobrze, że chciałabym podjąć działalność zarobkową, najchętniej w formie działalności gospodarczej. Czy będę musiała płacić wszystkie składki? Słyszałam, że emeryci i renciści ich nie płacą – pyta czytelnik Dziennika Gazety Prawnej.

Jak odpowiada ekspertka współpracująca z DGP – zgodnie z ogólną zasadą wynikającą z art. 9 ust. 5 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych (dalej: ustawa systemowa) osoby mające ustalone prawo do emerytury lub renty podlegają dobrowolnie ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym. Jednak w opisywanym przypadku będzie miał zastosowanie jeden ze wskazanych w ustawie wyjątków, zgodnie z którym składki na ubezpieczenie społeczne rencisty prowadzącego działalność gospodarczą będą należne obowiązkowo. Wyjątki te zostały określone w art. 9 ust. 4, 4a i 4c ustawy systemowej.

Jak stanowi art. 9 ust. 4 ustawy systemowej, osoby zatrudnione na umowę o pracę, członkowie spółdzielni rolniczych i kół rolniczych oraz członkowie rad nadzorczych wynagradzani z tytułu pełnienia tej funkcji mający ustalone prawo do emerytury lub renty podlegają obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym. Z kolei na mocy art. 9 ust. 4a ww. aktu osoby wykonujące pracę na podstawie umowy agencyjnej lub umowy zlecenia albo innej umowy o świadczenie usług, do której stosuje się przepisy dotyczące zlecenia, oraz osoby z nimi współpracujące, mające ustalone prawo do emerytury lub renty, podlegają obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym, jeżeli równocześnie nie pozostają w stosunku pracy.

W opisywanej sytuacji zastosowanie będzie miał trzeci wyjątek określony w art. 9 ust. 4c ustawy systemowej. Zgodnie z nim osoby prowadzące pozarolniczą działalność, o której mowa w art. 8 ust. 6 pkt 1, mające ustalone prawo do renty z tytułu niezdolności do pracy podlegają obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym do czasu ustalenia prawa do emerytury. Przy czym na mocy wskazanego art. 8 ust. 6 pkt 1 ustawy systemowej za osobę prowadzącą pozarolniczą działalność uważa się osobę prowadzącą pozarolniczą działalność gospodarczą na podstawie przepisów prawa przedsiębiorców lub innych przepisów szczególnych, z wyjątkiem osób korzystających z ulgi na start. Warto w tym miejscu zaznaczyć, że wyjątek wskazany w art. 9 ust. 4c nie dotyczy pozostałych osób określanych przez ustawę systemową mianem „prowadzących pozarolniczą działalność”, a to oznacza, że składek nie muszą opłacać renciści będący jednocześnie np. wspólnikami spółek. Ze zwolnienia ze składek na ubezpieczenie społeczne z tytułu prowadzenia firmy może korzystać emeryt oraz np. osoba pobierająca rentę rodzinną, ale już nie osoba pobierająca rentę z tytułu niezdolności do pracy. Obowiązkowo musi ona odprowadzać składkę emerytalną i rentową (mimo że sama jest już rencistą) oraz wypadkową. Ubezpieczenie chorobowe, tak jak dla każdego przedsiębiorcy, jest dla takiej osoby dobrowolne.

Więcej w Dzienniku Gazecie Prawnej z 15 września 2022 r., autor: Anna Kwiatkowska, oprac.: GR