Gmina przyjęła program dotacyjny dla osób fizycznych i prawnych, w tym dla przedsiębiorców, na dofinansowanie kosztów przydomowych oczyszczalni ścieków. Nasza spółka również zamierza się ubiegać o środki na poziomie 20 tys. zł. Gmina wprowadziła jednak warunek w przepisach – prawo do dotacji mają tylko podmioty z siedzibą na terenie gminy. Tymczasem nasza spółka formalnie ma siedzibę w innej gminie. Co w tej sytuacji? Czy gmina ma prawo tak faworyzować niektóre firmy – pyta czytelnik Dziennika Gazety Prawnej.
Jak odpowiada ekspert współpracujący z DGP – należy domniemywać, że gmina wprowadziła system dotacyjny na podstawie art. 403 prawa ochrony środowiska zawierającego regulacje, które stanowią podstawę dla gminy do wprowadzenia dofinansowania na różne zadania z zakresu ochrony środowiska. Z ust. 4 tego przepisu wynika, że finansowanie ochrony środowiska i gospodarki wodnej może polegać na udzielaniu dotacji celowej w rozumieniu przepisów ustawy o finansach publicznych z budżetu gminy lub budżetu powiatu na finansowanie lub dofinansowanie kosztów inwestycji:
1) podmiotów niezaliczonych do sektora finansów publicznych, w szczególności:
– osób fizycznych,
– wspólnot mieszkaniowych,
– osób prawnych,
– przedsiębiorców;
2) jednostek sektora finansów publicznych będących gminnymi lub powiatowymi osobami prawnymi.
Nie ma zatem wątpliwości, że m.in. firmy, czyli np. spółki lub inni przedsiębiorcy, mają możliwość uzyskania wsparcia finansowego z gminy. Co istotne, zasady tego wsparcia ustala rada gminy w specjalnej uchwale, o której mowa w art. 403 ust. 5 p.o.ś., gdzie postanowiono, że zasady udzielania dotacji celowej, obejmujące w szczególności kryteria wyboru inwestycji do finansowania lub dofinansowania oraz tryb postępowania w sprawie udzielania dotacji i sposób jej rozliczania określa odpowiednio rada gminy albo rada powiatu w drodze uchwały.
Gmina nie ma pełnej swobody w określaniu postanowień wspomnianej uchwały. Musi bowiem postępować w granicach ustawowego upoważnienia. Skoro tak, to nie może wykluczać określonych podmiotów z kręgu dofinansowania np. z powodu posiadania siedziby w innej gminie.
Na podane kwestie zwrócono uwagę w uchwale Kolegium Regionalnej Izby Obrachunkowej w Gdańsku z 30 marca 2023 r. (nr 053/g287/D/23; źródło: http://bip.gdansk.rio.gov.pl). W powyższej sprawie zakwestionowano zapisy uchwały dotacyjnej, które przewidywały możliwość przyznania dotacji na inwestycje tylko dla mieszkańców i podmiotów mających siedzibę na terenie gminy. Organ nadzoru, oceniając je, wskazał, że rada gminy nałożyła na beneficjentów do dodatkowy warunek, od którego spełnienia jest uzależnione uzyskanie dotacji, tj. obowiązek zamieszkiwania lub posiadania siedziby na terenie gminy, przez co zawężono krąg podmiotów uprawnionych do otrzymania dotacji. Powyższa regulacja wykracza poza uprawnienia ustawowe rady gminy, wynikające z art. 403 ust. 5 p.o.ś.
Więcej w Dzienniku Gazecie Prawnej z 9 kwietnia 2024 r., autor: Marcin Nagórek, oprac.: GR