Sprzedawca nie ma prawa odmówić wystawienia faktury nabywcy, który kupił towar lub usługę jako przedsiębiorca. Dotyczy to też sytuacji, gdy zgłosi się po nią rok lub dwa od zawarcia transakcji udokumentowanej wcześniej paragonem fiskalnym – czytamy w Rzeczpospolitej.

O sposobie udokumentowania sprzedaży przez czynnego podatnika VAT decyduje status nabywcy. Kupujący powinien więc poinformować sprzedawcę, czy nabywa towary w charakterze osoby prywatnej czy jako przedsiębiorca. W tym pierwszym wypadku, co do zasady, sprzedaż jest dokumentowana paragonem fiskalnym, w drugim fakturą.

Z art. 106 ust. 1 ustawy o VAT wynika, że podatnik jest zobowiązany wystawić fakturę, która potwierdza dokonanie sprzedaży, a także jej datę, wartości i dane identyfikujące strony transakcji. Obowiązek ten nie dotyczy jednak sytuacji, gdy nabywcą jest osoba fizyczna nieprowadząca działalności gospodarczej.
Wówczas transakcja podlega ewidencjonowaniu za pomocą kasy rejestrującej, a sprzedawca ma obowiązek wystawienia faktury tylko wtedy, gdy klient zwróci się do niego z takim żądaniem. Wynika to z art. 106 ust. 4 ustawy o VAT.

Zgodnie z § 9 ust. 1 rozporządzenia ministra finansów z 28 marca 2011 (DzU nr 68, poz. 360) fakturę wystawia się nie później niż w siódmym dniu, licząc od dnia wydania towaru lub wykonania usługi. Jeśli sprzedaż powinna być potwierdzona fakturą, to terminowe wystawienie tego dokumentu wyznacza u sprzedawcy datę powstania obowiązku podatkowego (art. 19 ust. 4 ustawy o VAT).

Nieco inne skutki podatkowe towarzyszą sprzedaży dla osób prywatnych, która nie wymaga udokumentowania fakturami. W przypadku transakcji ewidencjonowanej za pomocą kasy rejestrującej obowiązek podatkowy powstaje najczęściej z chwilą wydania towaru lub wykonania usługi, co wynika z art. 19 ust. 1 ustawy o VAT.

Niezwłocznie po wydaniu towaru lub wykonaniu usługi, w dniu powstania obowiązku podatkowego, obrót ze sprzedaży dla osób prywatnych jest ewidencjonowany za pomocą kasy fiskalnej. Obowiązek podatkowy może powstać tylko raz. Dlatego wystawienie faktury na podstawie wcześniej wydanego
paragonu nie modyfikuje w żaden sposób daty powstania obowiązku podatkowego dla sprzedaży udokumentowanej tym paragonem.

Termin wystawienia rachunku jest uzależniony od tego, czy żądanie jego wystawienia nastąpiło przed wydaniem towaru lub wykonaniem usługi, czy później. W tej pierwszej sytuacji rachunek należy wystawić nie później niż w terminie siedmiu dni od dnia wykonania usługi lub wydania towaru. Co do zasady, obowiązek ten w taki sam sposób regulują przepisy o VAT.

Inaczej jest jednak, jeśli żądanie wystawienia rachunku zostało zgłoszone po wykonaniu usługi lub wydaniu towaru. Wtedy wystawienie rachunku powinno nastąpić w ciągu siedmiu dni licząc od dnia zgłoszenia żądania. Podatnik nie ma obowiązku wystawienia rachunku dopiero wówczas, gdy żądanie zostało zgłoszone po upływie trzech miesięcy, licząc od dnia wydania towaru lub wykonania usługi.
Z § 17 pkt 4 rozporządzenia ministra finansów z 28 marca 2011 (DzU nr 68, poz. 360) wynika, że rachunki, o których mowa w art. 87 ordynacji podatkowej, są traktowane na równi z fakturą. Oznacza to, że jeżeli obrót ze sprzedaży został zewidencjonowany przez sprzedawcę najpierw za pomocą kasy rejestrującej, a następnie kupujący w ciągu trzech miesięcy od dnia sprzedaży zwrócił się z żądaniem potwierdzenia jej fakturą, to sprzedawca nie może odmówić mu tego prawa. Przy czym nie ma znaczenia, czy nabywcą jest osoba prywatna czy podatnik VAT.

Dopiero po upływie trzech miesięcy sprzedawca, dla sprzedaży udokumentowanej wcześniej paragonem fiskalnym, może wystawić fakturę, ale nie musi. Dotyczy to jednak tylko sprzedaży dla osób, które nie występowały w charakterze przedsiębiorców. Jeśli bowiem okaże się, że nabywcą jest inna firma, to sprzedawca musi wystawić fakturę także później. Z przepisów o VAT wynika bowiem, że taka transakcja nie może być udokumentowana paragonem. Potwierdza to interpretacja Izby Skarbowej w Bydgoszczy z 15 grudnia 2010 (ITPP1M43-943/10/AJ).

Więcej w Rzeczpospolitej z 22 listopada 2011 r.