Inwestor, który za darmo oddaje gminie drogę czy przyłącza wodociągowe wykonane przy okazji budowy, może mieć problem z podatkowym rozliczeniem takiego przekazania – czytamy w Rzeczpospolitej.

Na gruncie podatku dochodowego największe znaczenie dla przedsiębiorców czy ma możliwość zaliczenia nakładów poniesionych na budowę infrastruktury do kosztów uzyskania przychodów. Należy tu ocenić związek tych nakładów z przychodem, w sytuacji jej późniejszego nieodpłatnego przekazania.

Zgodnie z art. 15 ustawy o CIT, za koszty uzyskania przychodów uznaje się koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów. Co do zasady nie powinno budzić wątpliwości, że wydatki na wybudowanie infrastruktury spełniają wymóg zawarty w przytoczonym przepisie. Po pierwsze, bez wybudowania odpowiedniej infrastruktury na ogół w ogóle nie byłoby możliwe uzyskanie zgody gminy na realizację planowanej inwestycji oraz jej późniejszą eksploatację. Po drugie, wytworzone obiekty infrastrukturalne, takie jak ciągi komunikacyjne, ułatwiają dojazd do inwestycji potencjalnym klientom i mogą zwiększyć generowane przez nią przychody albo jak w przypadku np. przyłączy kanalizacyjnych lub energetycznych umożliwiają jej użytkowanie. Z tego względu w większości przypadków możliwe jest wskazanie związku między nakładami na budowę infrastruktury a planowanymi przychodami z inwestycji.

Ewentualne wątpliwości może budzić to, czy nieodpłatne przekazanie infrastruktury może być uznane za darowiznę lub innego rodzaju ofiarę, o których mowa w art 16 ust 1 pkt 14 ustawy o CIT. W takim przypadku, zgodnie z brzmieniem przepisu, wszelkie nakłady na nieodpłatnie przekazaną infrastrukturę nie mogłyby być zaliczone do kosztów podatkowych inwestora.

Nieodpłatne przekazanie infrastruktury w większości przypadków nie będzie spełniać definicji darowizny. W rozumieniu kodeksu cywilnego istotą darowizny/ofiary jest świadczenie kosztem majątku darczyńcy, pod tytułem darmowym tj. bez jakiegokolwiek świadczenia wzajemnego ze strony obdarowanego. Natomiast nieodpłatnemu przekazaniu infrastruktury przez inwestora z zasady towarzyszą świadczenia wzajemne ze strony gminy – takie jak choćby udostępnienie gruntów pod budowę infrastruktury, pomoc w dopełnieniu formalności związanych z procesem inwestycyjnym itp.

Uznając, że wydatki na infrastrukturę są kosztami uzyskania przychodów, istotne staje się właściwe określenie momentu ich rozliczenia w czasie. Kwestia ta nie została jednoznacznie rozstrzygnięta w przepisach podatkowych. W praktyce można spotkać dwa główne podejścia, zgodnie z którymi nakłady na infrastrukturę są uwzględniane jako:

– wartość początkowa inwestycji ujmowana w kosztach podatkowych poprzez odpisy amortyzacyjne;

– koszty uzyskania przychodów w dacie poniesienia lub w momencie przekazania infrastruktury jako koszty pośrednio związane z przyszłymi przychodami z inwestycji.

Oba z przedstawionych stanowisk można racjonalnie uzasadnić, opierając się jednak na różnej argumentacji.
Wydaje się, że z uwagi na ścisły związek tych kosztów z planowaną inwestycją powinny one zwiększać wartość początkową wchodzących w jej skład środków trwałych. Przemawia za tym brzmienie art. 16g ust. 4 ustawy o CIT, zgodnie z którym kosztem wytworzenia środka trwałego są m.in. inne koszty dające się zaliczyć do jego wartości początkowej.

Obecnie dominuje jednak drugie rozwiązanie tj. zaliczenie poniesionych wydatków do kosztów pośrednich podatnika niezwiązanych z konkretnym środkiem trwałym. Za takim ujęciem nakładów przemawia to, że są one ponoszone na wytworzenie potencjalnie odrębnych środków trwałych, jakimi są obiekty infrastruktury, które w związku z ich nieodpłatnym przekazaniem lub wybudowaniem na gruncie udostępnionym przez gminę nie będą jednak środkami trwałymi inwestora.

Przyjmując, że koszty budowy i przekazania infrastruktury są pośrednimi kosztami uzyskania przychodów, trzeba dodatkowo rozważyć, czy wykazać je już w chwili poniesienia, czy też w innym momencie. Biorąc pod uwagę brak przepisów jednoznacznie regulujących taką sytuację, najbardziej właściwym rozwiązaniem wydaje się zastosowanie reguł ogólnych. Należy więc uznać, że wydatki dotyczące infrastruktury, zgodnie z art. 15 ust. 4d ustawy o CIT jako koszty inne niż bezpośrednio związane z przychodami są potrącanie w dacie ich poniesienia (na co wskazuje m.in. przytoczona interpretacja Izby Skarbowej w Poznaniu z 1 września 2011 r.).

Jednak można spotkać się też z odmiennym stanowiskiem że tego typu wydatki powinny być zaliczone do kosztów podatkowych dopiero w momencie zakończenia prac i przekazania wybudowanej infrastruktury gminie. Argumentem za tym jest to, że z reguły dopiero w momencie ostatecznego przekazania infrastruktury poniesione koszty jej budowy staną się definitywne i nie będą kosztami wytworzenia środka trwałego (jednocześnie będzie możliwe ustalenie ich całkowitej wysokości). Taka argumentacja może budzić wątpliwości w przypadku wydatków dotyczących infrastruktury, która na podstawie umowy z gminą od początku była budowana w celu jej późniejszego przekazania. Niemniej takie podejście potwierdzają interpretacje podatkowe, przykładowo Izby Skarbowej w Poznaniu z 9 marca 2012 r. (ILPB3/423-568/11-5/JG).

Więcej w Rzeczpospolitej z 8 maja 2012 r.